W XXI wieku coraz wyraźniej wybrzmiewają głosy artystów wzywających do odnowy teatru poprzez zbliżenie go do rzeczywistości. Postulaty te wyrastają z gestu negacji przeestetyzowania i zakłamania teatru mieszczańskiego, zastygłego w swojej konwencjonalności, pozbawionego siły społecznego i moralnego oddziaływania, zepchniętego na margines życia zbiorowego jako niezobowiązująca rozrywka, niewiele znaczący kulturalny gest, "wypełniacz" wolnego czasu. Tymczasem nowy teatr chce na powrót być "agorą" - miejscem ścierania się różnorodnych głosów, poglądów, wizji. Obserwowana na przełomie tysiącleci eksplozja wielorakich rzeczywistości, połączona z zapaścią wielkich ideologii i obozów politycznych, powinna odnaleźć swoje odzwierciedlenie w odmiennych projektach świata tworzonych przez dramaturgów, przywróconych do dawnej funkcji rewelatorów prawdy. Teatr, który pragnie zbliżyć się do rzeczywistości, potrzebuje przede wszystkim nowych historii, wyrażających dynamikę współczesności, jej język i przekonania; a także twórczego, krytycznego wobec świata aktora, silnego zespołu złączonego silną świadomością artystyczną. Do odzyskania społecznej sankcji potrzebne są bowiem wyraziste poglądy twórców głoszone ze sceny, odwaga formułowania diagnoz poparta orientacją w świecie, dogłębną penetracją współczesnej rzeczywistości.

Projekt festiwalu wyrasta z wiary, że teatr ciągle jest medium, które pozwala naprawiać społeczeństwo i przedstawiać mu dla przykładu jego własny obraz. Współczesność zaproszonych do Gdyni sztuk nie może bowiem wynikać wyłącznie z daty ich powstania czy metryki autorów. Nazwa festiwalu przypisuje teatrowi funkcję składania "raportu z rzeczywistości". Chodzi nam o teatr wchodzący w spór z rzeczywistością, zbuntowany przeciwko modom, stereotypom, "terrorowi" wszechobecnej konsumpcji i nijakości życia. Dialog podjęty przez teatr ze swoim czasem ma dotykać nie tylko sfery polityki czy historii. Jego istotnym elementem może być pytanie o granicę człowieczeństwa naznaczonego przez zło i cierpienie czy pytanie o jakość sacrum w dzisiejszym "świecie bez Boga". Być może te pytania są nawet ważniejsze w obliczu zatrważającego wyjałowienia duchowego ludzi żyjących w "czasie przesilenia".

Gdyński festiwal nawiązywałby do - zerwanej kilka lat temu - tradycji Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych, który odbywał się we Wrocławiu (obecnie miasto to jest gospodarzem imprezy o zupełnie innym charakterze, pod nazwą "EURODRAMA"). Ma on być w pierwszym rzędzie prezentacją współczesnej polskiej dramaturgii, zarówno poprzez konkurs dramaturgiczny, jak i pokaz gotowych spektakli. Zarazem jednak chcemy przekroczyć starą formułę wrocławskiego festiwalu, przede wszystkim przez konfrontację polskich inscenizacji współczesnego dramatu z produkcjami zagranicznymi.

FORMUŁA:
Dbając o wyrazistość artystycznego oblicza festiwalu, a zarazem o różnorodność poszczególnych spektakli złączonych wspólną ideą "teatru gorącego", proponujemy kilka równoległych nurtów:

1. KLASYCY WSPÓŁCZESNOŚCI
Pokazy ważnych artystycznie realizacji polskich sztuk, napisanych po 1945 roku, zaliczonych do kanonu "lektur obowiązkowych", w wykonaniu wybitnych indywidualności reżyserskich i aktorskich (pokazy mistrzów).
W roku 2006 głównym bohaterem tego nurtu będzie patron gdyńskiego Teatru Miejskiego, Witold Gombrowicz, którego dzieło zostanie zaprezentowane co najmniej w dwóch odsłonach: Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu, który przedstawi "Ślub" w reżyserii Elmo Nüganena oraz belgradzkiej inscenizacji "Iwony, księżniczki Burgunda".

2. PREZENTACJE
Na kolejne edycje festiwalu będą zapraszane zespoły, które szczególnie wyraźnie promują nową dramaturgię, czyniąc z tych działań rodzaj "znaku firmowego". Każdy z teatrów przedstawi trzy spektakle ze swojego repertuaru, dające wyobrażenie o jego profilu artystycznym. Dopełnieniem spektakli będą pokazy wideo, wykłady, dyskusje, warsztaty. Owocem tych międzynarodowych spotkań mogłoby być wspólne przedsięwzięcie teatralne zwieńczone premierą na następnej edycji, której producentem będzie festiwal.
W 2006 roku gościem festiwalu będzie Laboratorium Dramatu (LD), działające przy Towarzystwie Autorów Teatralnych, które zrzesza dramaturgów młodego i średniego pokolenia.
Zgodnie z ideą stworzoną przez Tadeusza Słobodzianka, nadrzędnym celem LD jest rozwój i rozpowszechnianie współczesnej, polskiej dramaturgii oraz edukacja dramatopisarska. LD propaguje eksperymentalną metodę pracy nad dramatem. W ramach cotygodniowych warsztatów w gronie dramaturgów i reżyserów odbywają się czytania nowych sztuk i spotkania z autorami. Teksty są analizowane pod kątem celności tematu, błędów dramaturgicznych oraz nowych rozwiązań. Kolejnym etapem pracy jest czytanie poprawionego tekstu w obsadzie aktorskiej i z przygotowaniem reżyserskim. To spotkanie warsztatowe także kończy się dyskusją. Ostatnim etapem jest produkcja spektaklu na różnych scenach warszawskich teatrów z udziałem profesjonalnych reżyserów i aktorów.
LD przedstawi swoje trzy produkcje i pokazowe czytanie sztuk poprowadzone przez lidera grupy - Tadeusza Słobodzianka.

3.KONFRONTACJE EUROPEJSKIE
Przegląd najważniejszych w danym sezonie polskich inscenizacji dramaturgii europejskiej, zapoznający widzów z nowymi tendencjami i trendami estetycznymi w teatrze, wyrastającymi z potrzeby znalezienia języka teatralnego "dostrojonego" do wrażliwości współczesnego widza.

4.NOWY DRAMAT W TEATRZE TELEWIZJI
Przegląd inscenizacji współczesnego dramatu, głównie prapremierowych, zrealizowanych w ostatnich sezonach w Teatrze Telewizji oraz transmisji na żywo, rejestrowanych przez TVP Kultura.

5.KONKURS DRAMATURGICZNY
Ogólnopolski konkurs na dramat podejmujący aktualną tematykę, o charakterze zamkniętym, ogłaszany wspólnie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz miesięcznikiem "Dialog". Jego pokłosiem będą aktorskie interpretacje ("próby czytane") i szkice sceniczne wyróżnionych sztuk, spotkania z autorami oraz dyskusja panelowa z udziałem jurorów i krytyków teatralnych, podsumowująca stan polskiej dramaturgii współczesnej. Główną nagrodą w konkursie będzie prapremierowe wykonanie przygotowane przez Teatr Miejski w Gdyni lub na jego zamówienie przez inny teatr. Przewidywana jest również publikacja wyróżnionych utworów w formie antologii wraz z krytycznym omówieniem.
Wszystkie te działania, promujące nowy dramat, złożyłyby się na Targi Sztuki (zorganizowane na wzór imprezy towarzyszącej Berlińskim Spotkaniom Teatralnym), których głównym adresatem będą obserwatorzy z Polski i zagranicy (dyrektorzy teatrów, reżyserzy, wydawcy).

Gdzie: Gdynia, Teatr Miejski im. Gombrowicza, ul. Bema 26
Kiedy: 16.05.2007 (Śr) - 20.05.2007 (Nd)
Gatunek: dramaturgia
Druga Edycja Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@Port
Organizator: Teatr Miejski im. Gombrowicza