Wys�ano dnia 27-03-2005 o godz. 10:00:00 przez pala2 430
 | W XIX wieku Bliżyn był dużą osadą przemysłową, wyroby z odlewni Platerów cieszyły się uznaniem na całym świecie. Z tej dawnej świetności niewiele, niestety, zostało. Należące do hrabiego Ludwika Platera zakłady górniczo-hutnicze oraz produkująca m.in. wyroby artystyczne i naczynia stołowe odlewnia "Salonowa" w okresie największej prosperity zatrudniały ponad tysiąc osób. |
Stojące do dziś przy głównej drodze przez Bliżyn drewniane domy, w których mieszkali urzędnicy i robotnicy, stanową unikalny przykład XIX-wiecznego budownictwa socjalnego. Z dawnej stalowni zachowały się ruiny wieży ciśnień.
W miejscowych zakładach odlane zostało ogrodzenie kościoła parafialnego pw. św. Ludwika, zbudowanego pod koniec XIX wieku. Bliżyńskim wyrobem są też kręte żeliwne schody prowadzące na chór stojącego pod drugiej stronie drogi modrzewiowego kościółka św. Zofii z 1818 roku, który służył za kaplicę dworską. Zwracają uwagę znajdujące się koło niego pozostałości żeliwnych nagrobków, m.in. Wielogłowskich, właścicieli Bliżyna przed Platerami.
Odlewnia czynna była do 1938 roku, kiedy to na jej terenie powstał zakład produkujący węgiel aktywowany do masek przeciwgazowych, a po wojnie zakłady chemiczne Polifarb.
Z dawnych zabudowań dworskich ocalały oficyna i stajnia, w której po wojnie działało kino. Z pałacu Platerów zachowało się jedynie zachodnie skrzydło. To właściwie neogotycki zameczek myśliwski z wieżyczką i basztą. Mieści się w nim obecnie Gminny Ośrodek Kultury. W czasie wojny służył Niemcom jako siedziba zarządu urządzonego na terenie zakładów chemicznych obozu koncentracyjnego, filii Majdanka. Zamordowanych w nim zostało około osiem tysięcy jeńców radzieckich, Polaków i Żydów.
Zameczek stoi na wysokiej skarpie nad strumykiem. Wpływał on do niewielkiego zalewu, który kilka lat temu całkowicie zniszczyła powódź i czeka na odbudowę. Na zagospodarowanie oprócz wspomnianych już podworskich budynków czekają też tereny upadłych zakładów Polifarb. Został po nich m.in. 86-metrowy komin służący obecnie za maszt do anten telefonii komórkowej.
Ale Bliżyn to nie tylko pozostałości po dawnych zakładach przemysłowych. Głównym atutem osady jest jej położenie w dolinie rzeki Kamiennej, w otoczeniu wzgórz i lasów. Walory klimatyczno-przyrodnicze sprawiły, że w 1928 roku powstał projekt urządzenia o kilka kilometrów na wschód od Bliżyna dużego ośrodka treningowego dla sportowców. Miały się w nim znajdować m.in. kryta pływalnia, tor regatowy, boiska do gier zespołowych, stadion lekkoatletyczny, korty, a nawet lodowisko. Ambitne plany przekreślił wielki kryzys gospodarczy i wybuch wojny.
Jak tam trafić
Bliżyn położony jest przy drodze krajowej nr 42, kilka kilometrów od Skarżyska-Kamiennej w kierunku na Końskie. Dotrzeć tam też można zielonym szlakiem turystycznym z Zagnańska lub czarnym z Sołtykowa.
W miejscowych zakładach odlane zostało ogrodzenie kościoła parafialnego pw. św. Ludwika, zbudowanego pod koniec XIX wieku. Bliżyńskim wyrobem są też kręte żeliwne schody prowadzące na chór stojącego pod drugiej stronie drogi modrzewiowego kościółka św. Zofii z 1818 roku, który służył za kaplicę dworską. Zwracają uwagę znajdujące się koło niego pozostałości żeliwnych nagrobków, m.in. Wielogłowskich, właścicieli Bliżyna przed Platerami.
Odlewnia czynna była do 1938 roku, kiedy to na jej terenie powstał zakład produkujący węgiel aktywowany do masek przeciwgazowych, a po wojnie zakłady chemiczne Polifarb.
Z dawnych zabudowań dworskich ocalały oficyna i stajnia, w której po wojnie działało kino. Z pałacu Platerów zachowało się jedynie zachodnie skrzydło. To właściwie neogotycki zameczek myśliwski z wieżyczką i basztą. Mieści się w nim obecnie Gminny Ośrodek Kultury. W czasie wojny służył Niemcom jako siedziba zarządu urządzonego na terenie zakładów chemicznych obozu koncentracyjnego, filii Majdanka. Zamordowanych w nim zostało około osiem tysięcy jeńców radzieckich, Polaków i Żydów.
Zameczek stoi na wysokiej skarpie nad strumykiem. Wpływał on do niewielkiego zalewu, który kilka lat temu całkowicie zniszczyła powódź i czeka na odbudowę. Na zagospodarowanie oprócz wspomnianych już podworskich budynków czekają też tereny upadłych zakładów Polifarb. Został po nich m.in. 86-metrowy komin służący obecnie za maszt do anten telefonii komórkowej.
Ale Bliżyn to nie tylko pozostałości po dawnych zakładach przemysłowych. Głównym atutem osady jest jej położenie w dolinie rzeki Kamiennej, w otoczeniu wzgórz i lasów. Walory klimatyczno-przyrodnicze sprawiły, że w 1928 roku powstał projekt urządzenia o kilka kilometrów na wschód od Bliżyna dużego ośrodka treningowego dla sportowców. Miały się w nim znajdować m.in. kryta pływalnia, tor regatowy, boiska do gier zespołowych, stadion lekkoatletyczny, korty, a nawet lodowisko. Ambitne plany przekreślił wielki kryzys gospodarczy i wybuch wojny.
Jak tam trafić
Bliżyn położony jest przy drodze krajowej nr 42, kilka kilometrów od Skarżyska-Kamiennej w kierunku na Końskie. Dotrzeć tam też można zielonym szlakiem turystycznym z Zagnańska lub czarnym z Sołtykowa.
Janusz Kędracki Gazeta Wyborcza
| Komentarze |