Kielce v.0.8

Teatr
Czy ktoś się przyzna, że w nim jest Dyzma?

 drukuj stron�
Teatr Kultura Teatr
Wys�ano dnia 06-05-2010 o godz. 13:33:42 przez maybe 2043

W sobotę 8 maja w Teatrze Stefana Żeromskiego w Kielcach odbędzie się premiera "Kariery Nikodema Dyzmy" Tadeusza Dołęgi-Mostowicza w reżyserii Piotra Siekluckiego.

Autor „Kariery Nikodema Dyzmy” był twórcą tekstów z półki literatury popularnej. Być może nie jest to pochlebna klasyfikacja Dołęgi-Mostowicza jako pisarza. Pozostał wierny takiej konwencji, która trafiała w gust odbiorcy. Stał się dzięki temu nie tylko popularny, ale i bogaty – w dwudziestoleciu międzywojennym był jednym z najbogatszych pisarzy w Polsce. Operował schematami, nie pogłębiał psychologicznie swoich bohaterów a kreował ich na typy dynamiczne i twarde. Taki też jest Nikodem Dyzma.
Prof. Stanisław Żak pisze: W osobie Nikodema Dyzmy stworzył uniwersalny typ człowieka bez skrupułów, który wyszedł poza swoją epokę, jest ciągle żywotny, co potwierdzają liczne wydania tej powieści, adaptacje filmowe i teatralne oraz szukanie rzeczywistych odniesień w świecie polityki. Jest to typ komiczny, groteskowy, wzbudzający jednocześnie sprzeczne emocje: odrazy i sympatii („Gazeta Teatralna” nr 20).

Na podstawie powieści w 1956 r. Jan Rybkowski wyreżyserował film fabularny Nikodem Dyzma z Adolfem Dymszą w roli tytułowej, a w 1980 r. TVP zrealizowała serial Kariera Nikodema Dyzmy, w którym tytułową rolę zagrał Roman Wilhelmi (reż. J. Rybkowski i Marek Nowicki). Wątki powieściowe wykorzystano również w filmie komediowym Kariera Nikosia Dyzmy zrealizowanym w 2002 roku (w roli głównej Cezary Pazura).
Jan Kazimierz Kossak zauważa, że kiedy podczas seansu Kariery Nikosia Dyzmy widzowie mogą się do bohatera, który ich głównie bawi, zdystansować. Nie utożsamiają się z nim. To w realizacji z Romanem Wilhelmim trudno o ten dystans. Ta interpretacja powieści, niesie oskarżenie wobec nas wszystkich, którzy przez własną opieszałość hodujemy wokół siebie i w sobie Dyzmów („Gazeta Teatralna” nr 20).

Mamy możliwość przekonać się jakie przesłanie przygotował, na podstawie tekstu Dołęgi-Mostowicza, reżyser spektaklu teatralnego - Piotr Sieklucki.
Na tekst powieści trafił przypadkiem już po obejrzeniu jej ekranizacji. Prace nad nim rozpoczął pod koniec lutego.

Widzowie spektaklu będą go z pewnością porównywali do doskonałej ekranizacji z Wilhelmim w roli głównej. Reżyser chciałby tych porównań uniknąć, twierdzi, że nie było jego zamierzeniem dorównywać, gdyż teatr zawsze jest gorszy od doskonałego filmu.
Kariera Nikodema Dyzmy wg Siekluckiego będzie traktatem o władzy na polskim podwórku, o pierwotnych instynktach człowieka dążącego do celu. Nie będzie to historia dotycząca konkretnej postaci historycznej, choć losy Nikodema będą mogły budzić skojarzenia z chociażby Andrzejem Lepperem. Reżyser uważa, że autor książki chciał uświadomić uniwersalność typu dyzmatycznego - każdy kraj ma swojego Dyzmę, niezależnie od okresu historycznego. Co więcej – może każdy człowiek ma w sobie coś z Dyzmy, jak śpiewa Kuba Sienkiewicz. I nie będzie to nic dobrego, gdyż - jak zapowiada reżyser – Nikodem jest dla niego postacią negatywną. Nie chce, aby widz przyklaskiwał jej poczynaniom.

Uniwersalność i ponadczasowość poruszanych zagadnień podkreślać będą kostiumy – przede wszystkim garnitury, i rekwizyty (międzywojenne sumy pieniężne, kamery z lat 70, 80). Dekorację cechować będzie minimalizm. Znajdziemy się w wygłuszonej przestrzeni kina (spektakl rozpoczyna się filmem), czy hotelu. Ze względu na specyfikę sceny teatralnej nie tylko miejsc będzie niewiele, w porównaniu do ich ilości w oryginalnym tekście. Także nie sposób wykorzystać wszystkich powieściowych wątków. Wybrane zostały m.in.: wątek polityczny – dojścia Nikodema do władzy, wątek kobiecy – relacji między Kasią a Niną czy wątek intrygi przeciwko Kunickiemu.

Premiera spektaklu została przesunięta w związku z żałobą narodową. Przez ten czas spektakl był szlifowany ale nie zmieniła się interpretacja.
A przygotowali go dla nas: adaptacja i reżyseria – Piotr Sieklucki, dramaturgia - Tomasz Kireńczuk, scenografia i kostiumy - Łukasz Błażejewski, wizualizacja - Robert Piskórz, Krystian Parol, muzyka -Maciej Żołnowski, reżyseria świateł -Marek Kutnik, głos - Krystyna Czubówna.

Wystąpią zaś: Dyzma - Paweł Sanakiewicz, Kunicki - Mirosław Bieliński, Krzepicki - Łuksz Pruchniewicz, Przełęcka - Teresa Bielińska, Hrabia - Dawid Żłobiński, Minister - Artur Słaboń, Pułkownik - Edward Janaszek , Tejkowski - Janusz Głogowski, Nina - Beata Wojciechowska, Kasia - Zuzanna Wierzbińska, Mańka - Ewelina Gronowska-Ośka, Naczelnik - Marcin Brykczyński, Boczek - Ewa Józefczyk, Dziennikarz - Robert Piskórz.


Marzena Słowik


Komentarze

Error connecting to mysql