Świątynię zbudowano z kamiennych ciosów w pierwszej połowie XIII wieku. Potem dwukrotnie - w XV i XVII wieku - była przebudowywana. Nie straciła jednak całkowicie romańskiego charakteru. Ten styl widoczny jest najbardziej w prostokątnym prezbiterium. W jego północnej ścianie podziwiać można dwa wąskie półkoliście zamknięte okienka. Zachowały się też nazywane służkami kolumienki, które niegdyś podtrzymywały romańskie sklepienie. W ścianie po lewej stronie ołtarza widoczny jest natomiast zamurowany późnogotycki portal, który prowadził do zakrystii. Obecnie wchodzimy tam przez barokowy portal z marmuru i wykute w XVII wieku drzwi.

Barokowy ołtarz główny pochodzi z pierwszej połowy XVIII wieku. Znajdujący się w nim obraz Matki Boskiej Szkaplerznej datowany jest na drugą połowę tego samego stulecia. Zasłaniany jest obrazem przedstawiającym świętego Mikołaja, patrona kościoła. Wizerunek tego świętego widnieje również we wnęce po lewej stronie prezbiterium.

Ołtarz z figurą Chrystusa na krzyżu w kaplicy od północnej strony pochodzi z XIX wieku. W kaplicy po drugiej stronie podziwiać można obraz św. Anny Samotrzeć, namalowany w 1764 roku. Na kolebkowo-krzyżowych sklepieniach świątyni zwracają uwagę polichromie, które w latach 50. ubiegłego wieku malował znany malarz Tadeusz Brzozowski z żoną Barbarą Gawdzik-Brzozowską. Brzozowski był m.in. współpracownikiem Tadeusza Kantora, grał w jego sztukach. Jako malarz należał do twórców inspirowanych surrealizmem. Na sklepieniu w prezbiterium kościoła w Imielnie namalował Ostatnią Wieczerzę i adorację Krzyża przez anioły, w nawie Zwiastowanie, Pokłon Trzech Króli i Koronację Matki Boskiej.

W trójnawowym kościele, z bardzo wąskimi nawami bocznymi, zwracają uwagę liczne marmurowe epitafia. Najstarsze, poświęcone Mikołajowi Mokrskiemu, pochodzi z 1591 roku.

Kościół w Imielnie jest ciekawy nie tylko wewnątrz. Na zewnętrznej ścianie południowej kaplicy wmurowana została płaskorzeźba, która w dokumentacji konserwatora zabytków datowana jest na XV wiek i określona jako "Przedstawienie Chrystusa w studni na tle Arma Christi", czyli narzędzi męki Chrystusa. Wokół obnażonego do pasa Jezusa nieznany artysta wyrzeźbił ramię krzyża, bicze, w tym jeden z ciężarkami, młotek i wielkie skrzyżowane gwoździe.

W wydanym w 1930 roku "Historycznym opisie kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Jędrzejowskiem" ksiądz Jan Wiśniewski pisze, że "płaskorzeźba wyobraża Pana Jezusa wychodzącego jakby z grobu z podniesionemi w górę przebitemi rękami". Ta studnia to właściwie odkryty sarkofag. Wizerunek wychodzącego z niego Chrystusa to jedna z prób ukazania aktu Zmartwychwstania, jakie podejmowano w średniowieczu.

Jak tam trafić

Imielno położone jest między Pińczowem i Jędrzejowem. Dojechać tam można od drogi Chmielnik - Jędrzejów, skręcając w Motkowicach, lub z Pińczowa przez Skowronno Dolne i Sobowice.