Wys�ano dnia 20-03-2005 o godz. 08:00:00 przez pala2 682
 | W tej wsi urodził się Jan Piwnik "Ponury", legendarny dowódca oddziałów Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich. W jego domu rodzinnym, a także w janowickiej szkole zwiedzić można izby pamięci. Dom Piwników należał niegdyś do najokazalszych we wsi. I nadal wyróżnia się swoją urodą. |
Niewiele takich drewnianych budynków zachowało się w Górach Świętokrzyskich. Zbudowany został na początku lat 20. ubiegłego wieku. - "Topola" tu już był chrzczony - mówi Gustawa Sala, mieszkająca obecnie w domu Piwników i opiekująca się utworzonym w nim partyzanckim muzeum.
Zmarły przed sześciu laty Józef Piwnik "Topola" urodził się w 1921 roku. Jego starszy brat Jan Piwnik miał wtedy dziewięć lat. Czym się zasłużyli dla ojczyzny, dowiedzieć się można w urządzonej w części rodzinnego domu Kwaterze "Ponurego" i "Topoli". Większość zgromadzonych pamiątek i eksponatów poświęcona jest oczywiście starszemu z Piwników.
W gablotach widać jego akt urodzenia, świadectwa szkolne, fotografie, odznaczenia. Wisząca na ścianie mapa ilustruje bogaty szlak bojowy: od dowódcy kompanii we wrześniu 1939 roku, przez obóz internowanych na Węgrzech, Francję, Anglię, skąd jako cichociemny zrzucony został na spadochronie koło Skierniewic, Pińsk, Góry Świętokrzyskie, gdzie dowodzone przez niego zgrupowania AK stoczyły kilkanaście poważnych potyczek z Niemcami, po Nowogródczyznę.
Tam zginął 16 czerwca 1944 roku w ataku na niemiecki bunkier pod Jewłaszami. Awansowany pośmiertnie do stopnia majora, został pochowany na cmentarzu przykościelnym w Wawiórce koło Lidy. Krzyż z jego pierwszej mogiły też znajduje się na wystawie.
Prochy majora "Ponurego" sprowadzone zostały bowiem na ziemię świętokrzyską i spoczęły w klasztorze Cystersów w Wąchocku. Jego drugi pogrzeb w 1988 roku stał się jedną z największych patriotycznych manifestacji w czasach PRL. Zdjęcia z uroczystości na Wykusie, Janowicach czy Wąchocku także eksponowane są na wystawie w rodzinnym domu majora.
W ogródku przed domem Piwników zobaczyć można umieszczony tam w 1981 roku potężny głaz z płytą pamiątkową ku czci legendarnego świętokrzyskiego partyzanta.
Naprzeciwko, po drugiej stronie drogi, stoi budynek szkoły podstawowej, której patronem jest "Ponury". Tam także jest urządzona izba pamięci, na której zgromadzono liczne fotografie i pamiątki przekazane przez krewnych "Ponurego" oraz jego podwładnych żołnierzy z AK. Tę izbę prawdopodobnie zwiedzać można będzie jeszcze tylko przez kilka miesięcy. Szkoła w Janowicach z powodu zbyt małej liczby dzieci we wsi została bowiem zlikwidowana.
Jak tam trafić
Janowice znajdują się w gminie Waśniów. Jadąc drogą Kielce - Ostrowiec Świętokrzyski, należy w Sarniej Zwoli lub w Szwarszowicach skręcić w prawo. Kwaterę "Ponurego" i "Topoli" można zwiedzić po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym - 334 13 21. Izba pamięci w szkole jest dostępna dla zwiedzających od poniedziałku do piątku w godz. 8-13.
Zmarły przed sześciu laty Józef Piwnik "Topola" urodził się w 1921 roku. Jego starszy brat Jan Piwnik miał wtedy dziewięć lat. Czym się zasłużyli dla ojczyzny, dowiedzieć się można w urządzonej w części rodzinnego domu Kwaterze "Ponurego" i "Topoli". Większość zgromadzonych pamiątek i eksponatów poświęcona jest oczywiście starszemu z Piwników.
W gablotach widać jego akt urodzenia, świadectwa szkolne, fotografie, odznaczenia. Wisząca na ścianie mapa ilustruje bogaty szlak bojowy: od dowódcy kompanii we wrześniu 1939 roku, przez obóz internowanych na Węgrzech, Francję, Anglię, skąd jako cichociemny zrzucony został na spadochronie koło Skierniewic, Pińsk, Góry Świętokrzyskie, gdzie dowodzone przez niego zgrupowania AK stoczyły kilkanaście poważnych potyczek z Niemcami, po Nowogródczyznę.
Tam zginął 16 czerwca 1944 roku w ataku na niemiecki bunkier pod Jewłaszami. Awansowany pośmiertnie do stopnia majora, został pochowany na cmentarzu przykościelnym w Wawiórce koło Lidy. Krzyż z jego pierwszej mogiły też znajduje się na wystawie.
Prochy majora "Ponurego" sprowadzone zostały bowiem na ziemię świętokrzyską i spoczęły w klasztorze Cystersów w Wąchocku. Jego drugi pogrzeb w 1988 roku stał się jedną z największych patriotycznych manifestacji w czasach PRL. Zdjęcia z uroczystości na Wykusie, Janowicach czy Wąchocku także eksponowane są na wystawie w rodzinnym domu majora.
W ogródku przed domem Piwników zobaczyć można umieszczony tam w 1981 roku potężny głaz z płytą pamiątkową ku czci legendarnego świętokrzyskiego partyzanta.
Naprzeciwko, po drugiej stronie drogi, stoi budynek szkoły podstawowej, której patronem jest "Ponury". Tam także jest urządzona izba pamięci, na której zgromadzono liczne fotografie i pamiątki przekazane przez krewnych "Ponurego" oraz jego podwładnych żołnierzy z AK. Tę izbę prawdopodobnie zwiedzać można będzie jeszcze tylko przez kilka miesięcy. Szkoła w Janowicach z powodu zbyt małej liczby dzieci we wsi została bowiem zlikwidowana.
Jak tam trafić
Janowice znajdują się w gminie Waśniów. Jadąc drogą Kielce - Ostrowiec Świętokrzyski, należy w Sarniej Zwoli lub w Szwarszowicach skręcić w prawo. Kwaterę "Ponurego" i "Topoli" można zwiedzić po uprzednim uzgodnieniu telefonicznym - 334 13 21. Izba pamięci w szkole jest dostępna dla zwiedzających od poniedziałku do piątku w godz. 8-13.
Janusz Kędracki Gazeta Wyborcza
| Komentarze |