„Melancholia” to już 16. peÅ‚nometrażowy film duÅ„skiego reżysera i, jeÅ›li powyższa teoria okażę siÄ™ sÅ‚uszna, zapewne nie ostatni. Mniej szczęścia niż jego kariera majÄ… niestety goÅ›cie pewnego Å›lubu bÄ™dÄ…cego celem ataku terrorystycznego ze strony wszechÅ›wiata. ChochoÅ‚em na tym weselu jest bowiem bÅ‚Ä™kitna planetoida tytuÅ‚owa, która niczym pocisk dziejów sunie w kierunku Ziemi i z każdÄ… sekundÄ… zbliża jÄ… do nieuchronnej zagÅ‚ady. Zorbowa piÄ™kna katastrofa; vontrierowski koniec Å›wiata pod batutÄ… Ryszarda Wagnera sÄ… jednak tylko meniskiem wypukÅ‚ym tej historii. Na dnie pÅ‚ywa wÅ‚aÅ›ciwa „melancholia”, namacalna i dotkliwa o wiele bardziej, mimo że dotknąć jej nie można. Wszak dla każdego z nas częściej lub rzadziej staje siÄ™ lejtmotywem dnia codziennego. WydrapujÄ…c swojÄ… genealogiÄ™ w umysÅ‚ach bohaterów, rzeźbi w nich krater wiÄ™kszy niż po jakimÅ› tam kawaÅ‚ku skaÅ‚y. W tej historii najwiÄ™kszymi jej ofiarami sÄ… romantyczna panna mÅ‚oda (Kirsten Dunst – nagroda w Cannes), która pannÄ… mÅ‚odÄ… wcale zostać nie chce i jej starsza siostra, rozważna Claire (Charlotte Gainsbourg, córka Serge’a).

Bajdurzenie, pretensjonalna chucpa, dekalog wypisany na tacy w McDonald’s? A może arcydzieÅ‚o z akcentem na „arcy”? OtyÅ‚y amator kuchni fast-food podczas skÅ‚adania zamówienia powiedziaÅ‚by – „wszystkiego po trochu”. Fabularny fundament pachnie przecież dziecinadÄ… wyssanÄ… wprost ze smoczka i Tarkowskiego. Podobny zamysÅ‚ widziaÅ‚em dawno temu w „Rozmowach w toku”, w których nastolatek, utrzymujÄ…cy perspektywÄ™ wÅ‚asnego samobójstwa w permanentnym status quo, przedstawiaÅ‚ widzom kawaÅ‚ek szmatki przypiÄ™ty do pasa nazwany dla odmiany „obÅ‚udÄ…”. Podziwiamy być może oryginalny, ale tylko rysunek na lodówce – to mama, to tata, a ta kula nad nimi to „melancholia”.

PóÅ‚ biedy, gdy nadawcÄ… jest grafoman, póÅ‚torej – kiedy odbiorca jest idiotÄ…. Wtedy mamy do czynienia nie z jednÄ…, a wieloma apokalipsami. Na szczęście Von Trier ukrócony obciÄ™tym penisem z „Antychrysta”, w najnowszym filmie posiadÅ‚ odpowiednie przybory w koalicji ze zbawiennÄ… ironiÄ…. Kontur opowieÅ›ci jest wyraźny, a oniryczne trelemorele udaje siÄ™ ostatecznie zamazać buntem przeciwko dyskusyjnej formie. Depresyjny reżyser z fantazjÄ… bezrÄ™kiego woźnicy karmi nas audiowizualnym opium i obsypuje bynajmniej nie ryżem, ale pyÅ‚em magicznym. Odurzeni podążamy za Justine, wolno sunÄ…c przez cichy strumyczek. Z ciekawoÅ›ciÄ…, a może obscenicznym pożądaniem oczekujemy koÅ„ca Å›wiata. Jaki on bÄ™dzie, co może przypominać? Postscriptum Wielkiej Improwizacji, czy kropeczkÄ™ nad wielkim nic? BÄ™dzie bolaÅ‚o?

To wszystko nieważne. Å»ycie, zupeÅ‚nie zresztÄ… jak pisanie, sens daje gÅ‚ównie w trakcie. Później jest tylko epilog i rzucenie wszystkiego w diabÅ‚y. Szczęśliwie, póki co, „Melancholia” od piÄ…tku w Kinie Moskwa.