Cywilizacja Wszechświat Nauka Technika
Wys�ano dnia 04-05-2005 o godz. 12:00:00 przez pala2 11516
Wys�ano dnia 04-05-2005 o godz. 12:00:00 przez pala2 11516
Gigantyczna erupcja wulkanu, bunt robotów czy terroryzm? Kate Ravilious, dziennikarka "The Guardian" poprosiÅ‚a dziesiÄ™ciu naukowców o wymienienie najwiÄ™kszych zagrożeÅ„ dla Ziemi i okreÅ›lenie prawdopodobieÅ„stwa ich wystÄ…pienia. |
Jak siÄ™ to wszystko skoÅ„czy? Niektórzy twierdzÄ…, że prawdopodobnie odejdziemy z gÅ‚oÅ›nym "bum", inni przewidujÄ… powolne konanie, optymiÅ›ci zaÅ› dowodzÄ…, że pokonamy nasze ograniczenia ewoluujÄ…c w inne organizmy.
WedÅ‚ug Martina Reesa, autora "Our final century" (nie ukazaÅ‚o siÄ™ w Polsce), królewskiego astronoma oraz profesora kosmologii i astrofizyki na Uniwersytecie Cambridge, ludzkość ma jedynie 50% szans na przetrwanie XXI wieku bez poważniejszych wstrzÄ…sów. - Niektóre naturalne zagrożenia, takie jak trzÄ™sienia ziemi lub kolizje z meteorytami pozostajÄ… niezmienne, podczas gdy inne potÄ™gowane sÄ… przez nasz wspóÅ‚czeÅ›nie zglobalizowany Å›wiat. Musimy jeszcze rozważyć niebezpieczeÅ„stwa spowodowane przez czÅ‚owieka - dodaje naukowiec.
Jakie sÄ… wiÄ™c najwiÄ™ksze zagrożenia dla ludzkoÅ›ci i czy możemy w jakikolwiek sposób im przeciwdziaÅ‚ać? Poniżej, dziesiÄ™ciu naukowców opowiada o ich najwiÄ™kszych obawach i wyjaÅ›nia, jakie skutki miaÅ‚yby one dla spoÅ‚eczeÅ„stwa. NastÄ™pnie oceniamy każdÄ… groźbÄ™ w dwóch kategoriach. Po pierwsze, prawdopodobieÅ„stwo jej wystÄ…pienia w czasie naszego życia (najbliższe 70 lat) i, po drugie, konsekwencje jakie poniosÅ‚aby rasa ludzka, gdyby zagrożenie siÄ™ zrealizowaÅ‚o (w skali 1 do 10, gdzie: 10 - to wyginiÄ™cie czÅ‚owieka, 1- niewielki wpÅ‚yw na nasze życie).
1. Zmiana klimatu
Nick Brooks jest szefem zespołu badawczego w Centrum Badania Zmian Klimatu im. Tyndalla przy University of East Anglia:
- Pod koniec tego stulecia emisja gazów cieplarnianych prawdopodobnie siÄ™ podwoi, a Å›rednia temperatura na Å›wiecie wzroÅ›nie o przynajmniej 2°C. To wiÄ™cej niż Ziemia doÅ›wiadczyÅ‚a od póÅ‚tora miliona lat. W najgorszym wypadku takie ocieplenie mogÅ‚oby caÅ‚kowicie zmienić klimat w wielu regionach Å›wiata. Skutkiem byÅ‚by globalny brak żywnoÅ›ci i powszechny upedk systemów spoÅ‚ecznych, powodujÄ…cy masowe migracje i konflikty o zasoby, jako że niektóre części Å›wiata staÅ‚yby siÄ™ mniej zdatne do życia niż do tej pory. Nie uważam, żeby zmiany klimatyczne miaÅ‚y być podzwonnym dla ludzkoÅ›ci, ale oczywiÅ›cie posiadajÄ… swój niszczycielski potencjaÅ‚.
PrawdopodobieÅ„stwo wzrostu temperatury o wiÄ™cej niż 2°C (poziom uznany za groźny przez UniÄ™ EuropejskÄ…) w ciÄ…gu najbliższych 70 lat: Wysokie
Stopień zagrożenia: 6
2. Erozja telomerów
Reinhard Stindl, doktor medycyny z Uniwersytetu WiedeÅ„skiego, twierdzi, że wszystkie gatunki posiadajÄ… swój "zegar ewolucyjny" odliczajÄ…cy czas pozostaÅ‚y do nieuniknionego wyginiÄ™cia:
- Na koÅ„cu chromosomu każdego organizmu żywego sÄ… ochronne nakÅ‚adki nazywane telomerami. Bez nich chromosomy staÅ‚yby siÄ™ niestabilne. Za każdym razem, komórka dzielÄ…c siÄ™ nie kopiuje telomerów w caÅ‚oÅ›ci. Przez caÅ‚e nasze życie telomery stajÄ… siÄ™ coraz krótsze w miarÄ™ kolejnych podziaÅ‚ów komórek. Wreszcie, kiedy stanÄ… siÄ™ bardzo krótkie zaczynajÄ… siÄ™ choroby zwiÄ…zane z podeszÅ‚ym wiekiem, takie jak rak, Alzheimer, ataki serca i udary.
- Telomery skracajÄ… siÄ™ jednak nie tylko w ciÄ…gu naszego życia. WedÅ‚ug mojej teorii niewielka strata dÅ‚ugoÅ›ci telomerów nastÄ™puje z pokolenia na pokolenie, odzwierciedlajÄ…c proces starzenia siÄ™ jednostek. Przez tysiÄ…ce generacji telomer kurczy siÄ™ do krytycznego poziomu. Może to spowodować pojawienie siÄ™ objawów chorób wieku starczego u coraz mÅ‚odszych ludzi, a w koÅ„cu - katastrofy populacyjnej. Erozja telomerów pozwala wyjaÅ›nić znikniÄ™cie pozornie dobrze radzÄ…cych sobie gatunków, takich jak neandertalczycy, bez uciekania siÄ™ do zewnÄ™trznych przyczyn w rodzaju zmian klimatycznych.
PrawdopodobieÅ„stwo katastrofy populacyjnej z powodu erozji telomerów w ciÄ…gu nastÄ™pnych 70 lat: Niskie
Stopień zagrożenia: 8
3. Pandemia wirusów
Profesor Maria Ambon jest wirusologiem i szefem Laboratorium Grypy przy brytyjskiej Agencji Ochrony Zdrowia:
- W ubiegÅ‚ym wieku mieliÅ›my do czynienia z czterema wielkimi epidemiami grypy, a także pojawieniem siÄ™ wirusów HIV i SARS. Wielkie pandemie przetaczajÄ… siÄ™ przez Å›wiat w każdym stuleciu i nie da siÄ™ uniknąć przynajmniej jednej w przyszÅ‚oÅ›ci. W tej chwili najwiÄ™kszym zmartwieniem jest ptasia grypa, na którÄ… chorujÄ… kurczaki w poÅ‚udniowo-wschodniej Azji. Gdyby ten wirus nauczyÅ‚ siÄ™ przenosić z czÅ‚owieka na czÅ‚owieka, mógÅ‚by siÄ™ gwaÅ‚townie rozprzestrzenić po caÅ‚ym Å›wiecie. Epidemia grypy w 1918 r. kosztowaÅ‚a życie 20 milionów ludzi tylko w jednym roku. To wiÄ™cej niż liczba ofiar pierwszej wojny Å›wiatowej. DziÅ› podobna epidemia mogÅ‚aby mieć jeszcze bardziej niszczÄ…cy wpÅ‚yw.
- Zabicie wszystkich swoich nosicieli nie jest w interesie wirusa, wobec tego zaraza raczej nie zgładzi rasy ludzkiej, może jednak spowodować poważny kryzys na wiele lat. Nigdy nie będziemy całkowicie przygotowani na to, czym natura zechce nas uraczyć. Matka natura jest największym bioterrorystą.
Prawdopodobieństwo pandemii w ciągu następnych 70 lat: Bardzo wysokie
Stopień zagrożenia: 3
4. Terroryzm
Profesor Paul Wilkinson jest przewodniczÄ…cym rady doradców Centrum Studiów nad Terroryzmem i PrzemocÄ… PolitycznÄ… przy University of St. Andrews:
- Obecnie społeczeństwo jest bardziej zagrożone terroryzmem, ponieważ ekstremistom łatwiej jest o materiały, technologię i wiedzę potrzebną do produkcji broni masowego rażenia. Najbardziej prawdopodobny jest zorganizowany na wielką skalę i obliczony na masowe ofiary atak przy użyciu broni chemicznej lub biologicznej. Bardzo efektywne byłoby użycie w dużej skali czegoś w rodzaju wąglika, wirusa czarnej ospy lub dżumy. Nowoczesna komunikacja szybko zrobiłaby z tego problem międzynarodowy.
W otwartym społeczeństwie nie można zapewnić, że zamach zostanie powstrzymany. Jest bardzo prawdopodobne, że duży atak będzie miał miejsce gdzieś na świecie jeszcze za naszego życia.
Prawdopodobieństwo dużego ataku terrorystycznego w ciągu najbliższych 70 lat: Bardzo wysokie
Stopień zagrożenia: 2
5. Wojna atomowa
MarszaÅ‚ek wojsk lotnicznych Lord Garden jest rzecznikiem ds. obrony w partii Liberalnych Demokratów (ugrupowanie opozycyjne w Wielkiej Brytanii) i autorem książki "Czy odstraszanie wystarczy?":
- Teoretycznie, wojna atomowa mogÅ‚aby zniszczyć cywilizacjÄ™, ale w praktyce uważam, że czas tego zagrożenia prawdopodobnie przeminÄ…Å‚. Obecnie sÄ… trzy potencjalne nuklearne punkty zapalne: Bliski Wschód, Indie-Pakistan i Korea PÅ‚n. Przypadek tej ostatniej jest najbardziej niepokojÄ…cy. Z armiÄ… konwencjonalnÄ… pozostajÄ…cÄ… w stanie gotowoÅ›ci bojowej mogÅ‚aby rozpocząć wojnÄ™ przez przypadek. Ale chciaÅ‚bym wierzyć, że zabezpieczenia przed użyciem broni atomowej sÄ… wciąż mocne dziÄ™ki stworzonemu przez nas miÄ™dzynarodowemu systemowi zapobiegania jej użyciu.
PrawdopodobieÅ„stwo wojny atomowej na skalÄ™ globalnÄ… jest niskie, choć pozostaje możliwość użycia broni jÄ…drowej przez paÅ„stwa bandyckie lub fanatycznych ekstremistów.
Prawdopodobieństwo wojny atomowej w ciągu najbliższych 70 lat: Niskie
Stopień zagrożenia: 8
6. Zderzenie z asteroidÄ…
Donald Yeoman jest dyrektorem Biura Programu Obiektów Bliskich Ziemi NASA w Jet Propulsion Laboratory w Kalifornii:
- W bardzo dÅ‚ugiej perspektywie ryzyko Å›mierci w wyniku uderzenia obiektu przelatujÄ…cego blisko Ziemi jest mniej wiÄ™cej równe ryzyku Å›mierci w wyniku wypadku lotniczego. Aby spowodować poważny kryzys dla naszej cywilizacji, obiekt, który uderzyÅ‚by w naszÄ… planetÄ™ musiaÅ‚by mieć powyżej 1,5 km Å›rednicy. Szacujemy, że takie zderzenie zdarza siÄ™ Å›rednio raz na milion lat. Upadek wielkiego meteorytu spowodowaÅ‚by gigantycznÄ… emisjÄ™ pyÅ‚u do atmosfery, co znaczÄ…co ograniczyÅ‚oby dopÅ‚yw Å›wiatÅ‚a do powierzchni planety na caÅ‚e tygodnie. Tym samym wpÅ‚ynęłoby na życie roÅ›linne i zagroziÅ‚oby plonom. WybuchÅ‚yby Å›wiatowe pożary spowodowane przez powracajÄ…ce na ZiemiÄ™ odÅ‚amki, spadÅ‚yby żrÄ…ce, kwaÅ›ne deszcze. Wszystkie te skutki sÄ… raczej krótkookresowe, wiÄ™c najbardziej przystosowane gatunki (na przykÅ‚ad karaluchy i ludzie) najprawdopodobniej by przetrwaÅ‚y.
Prawdopodobieństwo, że Ziemia zderzy się z wielką asteroidą w ciągu najbliższych 70 lat: Średnie
Stopień zagrożenia: 5
7. Roboty przejmują władzę
Hans Moravec jest naukowcem w Carnegie Mellon University's Robotics Institute w Pittsbughu:
- Moc obliczeniowa ukÅ‚adów sterujÄ…cych robotami podwaja siÄ™ w czasie od roku do dwóch lat. W tej chwili sÄ… na poziomie niższych krÄ™gowców, ale powinny nas dogonić w przeciÄ…gu póÅ‚wiecza. PrzewidujÄ™, że do 2050 roku pojawiÄ… siÄ™ roboty z ludzkimi zdolnoÅ›ciami umysÅ‚owymi, zdolne do myÅ›lenia abstrakcyjnego i uogólniania.
Te inteligentne maszyny nauczÄ… siÄ™ naszych umiejÄ™tnoÅ›ci, bÄ™dÄ… dzielić nasze cele i wartoÅ›ci, bÄ™dziemy je postrzegać jak wÅ‚asne dzieci. BÄ™dÄ… nie tylko opiekowaÅ‚y siÄ™ nami w domu, przejmÄ… także skomplikowane zadania, którymi obecnie muszÄ… zajmować siÄ™ ludzie, takie jak diagnozowanie chorób i dobór terapii lub lekarstw. Naukowcy zaoferujÄ… nam możliwość osiÄ…gniÄ™cia nieÅ›miertelnoÅ›ci poprzez skopiowanie naszej osobowoÅ›ci do zaawansowanych robotów.
Szansa na superinteligentne roboty w ciągu najbliższych 70 lat: Wysoka
Stopień zagrożenia(?): 8
8. Kosmiczny promień z eksplodującej gwiazdy
Nir Shaviv jest wykładowcą fizyki na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie:
- Raz na kilkadziesiÄ…t lat duża gwiazda w naszej galaktyce, Drodze Mlecznej, wyczerpuje zapasy gwiezdnego paliwa i wybucha, co nazywamy supernowÄ…. Kosmiczne rozbÅ‚yski (wysokoenergetyczne czÄ…stki, takie jak promienie gamma) sÄ… miotane we wszystkich kierunkach i jeÅ›li Ziemia znajdzie siÄ™ na ich drodze, mogÄ… spowodować epokÄ™ lodowcowÄ…. Gdyby Ziemia miaÅ‚a już wtedy zimny klimat, dodatkowa porcja kosmicznych promieni mogÅ‚aby mieć naprawdÄ™ mrożące skutki. Przypuszczalnie wiele gatunków by wymarÅ‚o. Ryzyko jest najwiÄ™ksze, gdy Ziemia przechodzi przez spiralne ramiÄ™ Drogi Mlecznej, gdzie najczęściej dochodzi do wybuchu supernowej. Taka sytuacja powtarza siÄ™ Å›rednio co 150 milionów lat.
WÅ‚aÅ›nie wychodzimy z zasiÄ™gu ramienia Strzelca i Kila, Ziemia powinna mieć wiÄ™c cieplejszy klimat przez najbliższe kilka milionów lat. Ale za okoÅ‚o 60 milionów lat wejdziemy w ramiÄ™ Perseusza i przypuszczanie znowu zrobi siÄ™ zimno.
Prawdopodobieństwo napotkania supernowej w ciągu najbliższych 70 lat: Niskie
Stopień zagrożenia: 4
9. Erupcja superwulkanu
Profesor Bill McGuire jest dyrektorem Benfield Hazard Research przy University College London i członkiem grupy roboczej ds. Zagrożeń Naturalnych przy gabinecie premiera Wielkiej Brytanii:
- Średnio co 50 tysięcy lat na Ziemi wybucha superwulkan. Odłamki lawy niszczą ponad 100 km kwadratowych terenu, cały kontynent pokrywa się popiołem, do atmosfery dostają się związki siarki, tworząc cienki welon kwasu siarkowego naokoło planety odbijający słoneczne światło przez lata. Na planecie zapada wtedy nieprzenikniona ciemność.
Globalne zniszczenia spowodowane przez superwulkan zależaÅ‚yby od miejsca erupcji i od tego, jak dÅ‚ugo gazy pozostaÅ‚yby w atmosferze. Ostatnim superwulkanem byÅ‚ Taupo w Nowej Zelandii okoÅ‚o 26,5 tysiÄ…ca lat temu. Jednak najbardziej niszczycielska w historii ludzkoÅ›ci byÅ‚a erupcja wulkanu Toba na Sumatrze w Indonezji 74 tysiÄ…ce lat temu. Ponieważ dziaÅ‚o siÄ™ to bardzo blisko równika, gazy trafiÅ‚y od razu na obie póÅ‚kule. Badania lodu lodowcowego wykazaÅ‚y, że temperatura gwaÅ‚townie obniżyÅ‚a siÄ™ na pięć, sześć lat. Mróz pojawiÅ‚ siÄ™ nawet w tropikach.
Erupcja superwulkanu jest dwunastokrotnie bardziej prawdopodobny niż zderzenie z wielkim meteorytem. Prawdopodobieństwo, że wybuchnie za naszego życia wynosi 0,15%. Podejrzane są miejsca, gdzie wybuchało już w przeszłości, takie jak Yellowstone w USA i Toba. Ale, co bardziej niepokojące, superwulkan może wybuchnąć tam, gdzie nigdy wcześniej nie było takiego aktywności wulkanicznej, na przykład w lasach Amazonii.
Prawdopodobieństwo erupcji super-wulkanu w ciągu najbliższych 70 lat: Bardzo wysokie
Stopień zagrożenia: 7
10. Ziemia połknięta przez czarną dziurę
Richard Wilson jest profesorem fizyki na Harvard University w USA:
- OkoÅ‚o 7 lat temu, kiedy wybudowano akcelerator RHIC (Relativistic Heavy Ion Collider) w Brookhaven National Laboratory w Nowym Jorku, pojawiÅ‚y siÄ™ obawy, że można stworzyć stan materii o niespotykanej wczeÅ›niej gÄ™stoÅ›ci. W tym czasie byÅ‚ to najwiÄ™kszy akcelerator czÄ…stek, w którym jony zÅ‚ota zderzaÅ‚y siÄ™ czoÅ‚owo z niezmiernÄ… siÅ‚Ä…. Ryzyko polegaÅ‚o na tym, że zderzenia te mogÅ‚y stworzyć stan, w którym materia osiÄ…gnęłaby gÄ™stość czarnej dziury, przyciÄ…gajÄ…c materiÄ™ z otoczenia. Co by siÄ™ tak naprawdÄ™ wtedy staÅ‚o? Laboratorium w Brookhaven (a może caÅ‚a Ziemia) mogÅ‚oby zostać poÅ‚kniÄ™te przez czarnÄ… dziurÄ™ stworzonÄ… przez akcelerator.
Prawdopodobieństwo, że Ziemia zostanie pożarta przez czarną dziurę w ciągu następnych 70 lat: Niezmiernie niskie
Stopień zagrożenia:10
WedÅ‚ug Martina Reesa, autora "Our final century" (nie ukazaÅ‚o siÄ™ w Polsce), królewskiego astronoma oraz profesora kosmologii i astrofizyki na Uniwersytecie Cambridge, ludzkość ma jedynie 50% szans na przetrwanie XXI wieku bez poważniejszych wstrzÄ…sów. - Niektóre naturalne zagrożenia, takie jak trzÄ™sienia ziemi lub kolizje z meteorytami pozostajÄ… niezmienne, podczas gdy inne potÄ™gowane sÄ… przez nasz wspóÅ‚czeÅ›nie zglobalizowany Å›wiat. Musimy jeszcze rozważyć niebezpieczeÅ„stwa spowodowane przez czÅ‚owieka - dodaje naukowiec.
Jakie sÄ… wiÄ™c najwiÄ™ksze zagrożenia dla ludzkoÅ›ci i czy możemy w jakikolwiek sposób im przeciwdziaÅ‚ać? Poniżej, dziesiÄ™ciu naukowców opowiada o ich najwiÄ™kszych obawach i wyjaÅ›nia, jakie skutki miaÅ‚yby one dla spoÅ‚eczeÅ„stwa. NastÄ™pnie oceniamy każdÄ… groźbÄ™ w dwóch kategoriach. Po pierwsze, prawdopodobieÅ„stwo jej wystÄ…pienia w czasie naszego życia (najbliższe 70 lat) i, po drugie, konsekwencje jakie poniosÅ‚aby rasa ludzka, gdyby zagrożenie siÄ™ zrealizowaÅ‚o (w skali 1 do 10, gdzie: 10 - to wyginiÄ™cie czÅ‚owieka, 1- niewielki wpÅ‚yw na nasze życie).
1. Zmiana klimatu
Nick Brooks jest szefem zespołu badawczego w Centrum Badania Zmian Klimatu im. Tyndalla przy University of East Anglia:
- Pod koniec tego stulecia emisja gazów cieplarnianych prawdopodobnie siÄ™ podwoi, a Å›rednia temperatura na Å›wiecie wzroÅ›nie o przynajmniej 2°C. To wiÄ™cej niż Ziemia doÅ›wiadczyÅ‚a od póÅ‚tora miliona lat. W najgorszym wypadku takie ocieplenie mogÅ‚oby caÅ‚kowicie zmienić klimat w wielu regionach Å›wiata. Skutkiem byÅ‚by globalny brak żywnoÅ›ci i powszechny upedk systemów spoÅ‚ecznych, powodujÄ…cy masowe migracje i konflikty o zasoby, jako że niektóre części Å›wiata staÅ‚yby siÄ™ mniej zdatne do życia niż do tej pory. Nie uważam, żeby zmiany klimatyczne miaÅ‚y być podzwonnym dla ludzkoÅ›ci, ale oczywiÅ›cie posiadajÄ… swój niszczycielski potencjaÅ‚.
PrawdopodobieÅ„stwo wzrostu temperatury o wiÄ™cej niż 2°C (poziom uznany za groźny przez UniÄ™ EuropejskÄ…) w ciÄ…gu najbliższych 70 lat: Wysokie
Stopień zagrożenia: 6
2. Erozja telomerów
Reinhard Stindl, doktor medycyny z Uniwersytetu WiedeÅ„skiego, twierdzi, że wszystkie gatunki posiadajÄ… swój "zegar ewolucyjny" odliczajÄ…cy czas pozostaÅ‚y do nieuniknionego wyginiÄ™cia:
- Na koÅ„cu chromosomu każdego organizmu żywego sÄ… ochronne nakÅ‚adki nazywane telomerami. Bez nich chromosomy staÅ‚yby siÄ™ niestabilne. Za każdym razem, komórka dzielÄ…c siÄ™ nie kopiuje telomerów w caÅ‚oÅ›ci. Przez caÅ‚e nasze życie telomery stajÄ… siÄ™ coraz krótsze w miarÄ™ kolejnych podziaÅ‚ów komórek. Wreszcie, kiedy stanÄ… siÄ™ bardzo krótkie zaczynajÄ… siÄ™ choroby zwiÄ…zane z podeszÅ‚ym wiekiem, takie jak rak, Alzheimer, ataki serca i udary.
- Telomery skracajÄ… siÄ™ jednak nie tylko w ciÄ…gu naszego życia. WedÅ‚ug mojej teorii niewielka strata dÅ‚ugoÅ›ci telomerów nastÄ™puje z pokolenia na pokolenie, odzwierciedlajÄ…c proces starzenia siÄ™ jednostek. Przez tysiÄ…ce generacji telomer kurczy siÄ™ do krytycznego poziomu. Może to spowodować pojawienie siÄ™ objawów chorób wieku starczego u coraz mÅ‚odszych ludzi, a w koÅ„cu - katastrofy populacyjnej. Erozja telomerów pozwala wyjaÅ›nić znikniÄ™cie pozornie dobrze radzÄ…cych sobie gatunków, takich jak neandertalczycy, bez uciekania siÄ™ do zewnÄ™trznych przyczyn w rodzaju zmian klimatycznych.
PrawdopodobieÅ„stwo katastrofy populacyjnej z powodu erozji telomerów w ciÄ…gu nastÄ™pnych 70 lat: Niskie
Stopień zagrożenia: 8
3. Pandemia wirusów
Profesor Maria Ambon jest wirusologiem i szefem Laboratorium Grypy przy brytyjskiej Agencji Ochrony Zdrowia:
- W ubiegÅ‚ym wieku mieliÅ›my do czynienia z czterema wielkimi epidemiami grypy, a także pojawieniem siÄ™ wirusów HIV i SARS. Wielkie pandemie przetaczajÄ… siÄ™ przez Å›wiat w każdym stuleciu i nie da siÄ™ uniknąć przynajmniej jednej w przyszÅ‚oÅ›ci. W tej chwili najwiÄ™kszym zmartwieniem jest ptasia grypa, na którÄ… chorujÄ… kurczaki w poÅ‚udniowo-wschodniej Azji. Gdyby ten wirus nauczyÅ‚ siÄ™ przenosić z czÅ‚owieka na czÅ‚owieka, mógÅ‚by siÄ™ gwaÅ‚townie rozprzestrzenić po caÅ‚ym Å›wiecie. Epidemia grypy w 1918 r. kosztowaÅ‚a życie 20 milionów ludzi tylko w jednym roku. To wiÄ™cej niż liczba ofiar pierwszej wojny Å›wiatowej. DziÅ› podobna epidemia mogÅ‚aby mieć jeszcze bardziej niszczÄ…cy wpÅ‚yw.
- Zabicie wszystkich swoich nosicieli nie jest w interesie wirusa, wobec tego zaraza raczej nie zgładzi rasy ludzkiej, może jednak spowodować poważny kryzys na wiele lat. Nigdy nie będziemy całkowicie przygotowani na to, czym natura zechce nas uraczyć. Matka natura jest największym bioterrorystą.
Prawdopodobieństwo pandemii w ciągu następnych 70 lat: Bardzo wysokie
Stopień zagrożenia: 3
4. Terroryzm
Profesor Paul Wilkinson jest przewodniczÄ…cym rady doradców Centrum Studiów nad Terroryzmem i PrzemocÄ… PolitycznÄ… przy University of St. Andrews:
- Obecnie społeczeństwo jest bardziej zagrożone terroryzmem, ponieważ ekstremistom łatwiej jest o materiały, technologię i wiedzę potrzebną do produkcji broni masowego rażenia. Najbardziej prawdopodobny jest zorganizowany na wielką skalę i obliczony na masowe ofiary atak przy użyciu broni chemicznej lub biologicznej. Bardzo efektywne byłoby użycie w dużej skali czegoś w rodzaju wąglika, wirusa czarnej ospy lub dżumy. Nowoczesna komunikacja szybko zrobiłaby z tego problem międzynarodowy.
W otwartym społeczeństwie nie można zapewnić, że zamach zostanie powstrzymany. Jest bardzo prawdopodobne, że duży atak będzie miał miejsce gdzieś na świecie jeszcze za naszego życia.
Prawdopodobieństwo dużego ataku terrorystycznego w ciągu najbliższych 70 lat: Bardzo wysokie
Stopień zagrożenia: 2
5. Wojna atomowa
MarszaÅ‚ek wojsk lotnicznych Lord Garden jest rzecznikiem ds. obrony w partii Liberalnych Demokratów (ugrupowanie opozycyjne w Wielkiej Brytanii) i autorem książki "Czy odstraszanie wystarczy?":
- Teoretycznie, wojna atomowa mogÅ‚aby zniszczyć cywilizacjÄ™, ale w praktyce uważam, że czas tego zagrożenia prawdopodobnie przeminÄ…Å‚. Obecnie sÄ… trzy potencjalne nuklearne punkty zapalne: Bliski Wschód, Indie-Pakistan i Korea PÅ‚n. Przypadek tej ostatniej jest najbardziej niepokojÄ…cy. Z armiÄ… konwencjonalnÄ… pozostajÄ…cÄ… w stanie gotowoÅ›ci bojowej mogÅ‚aby rozpocząć wojnÄ™ przez przypadek. Ale chciaÅ‚bym wierzyć, że zabezpieczenia przed użyciem broni atomowej sÄ… wciąż mocne dziÄ™ki stworzonemu przez nas miÄ™dzynarodowemu systemowi zapobiegania jej użyciu.
PrawdopodobieÅ„stwo wojny atomowej na skalÄ™ globalnÄ… jest niskie, choć pozostaje możliwość użycia broni jÄ…drowej przez paÅ„stwa bandyckie lub fanatycznych ekstremistów.
Prawdopodobieństwo wojny atomowej w ciągu najbliższych 70 lat: Niskie
Stopień zagrożenia: 8
6. Zderzenie z asteroidÄ…
Donald Yeoman jest dyrektorem Biura Programu Obiektów Bliskich Ziemi NASA w Jet Propulsion Laboratory w Kalifornii:
- W bardzo dÅ‚ugiej perspektywie ryzyko Å›mierci w wyniku uderzenia obiektu przelatujÄ…cego blisko Ziemi jest mniej wiÄ™cej równe ryzyku Å›mierci w wyniku wypadku lotniczego. Aby spowodować poważny kryzys dla naszej cywilizacji, obiekt, który uderzyÅ‚by w naszÄ… planetÄ™ musiaÅ‚by mieć powyżej 1,5 km Å›rednicy. Szacujemy, że takie zderzenie zdarza siÄ™ Å›rednio raz na milion lat. Upadek wielkiego meteorytu spowodowaÅ‚by gigantycznÄ… emisjÄ™ pyÅ‚u do atmosfery, co znaczÄ…co ograniczyÅ‚oby dopÅ‚yw Å›wiatÅ‚a do powierzchni planety na caÅ‚e tygodnie. Tym samym wpÅ‚ynęłoby na życie roÅ›linne i zagroziÅ‚oby plonom. WybuchÅ‚yby Å›wiatowe pożary spowodowane przez powracajÄ…ce na ZiemiÄ™ odÅ‚amki, spadÅ‚yby żrÄ…ce, kwaÅ›ne deszcze. Wszystkie te skutki sÄ… raczej krótkookresowe, wiÄ™c najbardziej przystosowane gatunki (na przykÅ‚ad karaluchy i ludzie) najprawdopodobniej by przetrwaÅ‚y.
Prawdopodobieństwo, że Ziemia zderzy się z wielką asteroidą w ciągu najbliższych 70 lat: Średnie
Stopień zagrożenia: 5
7. Roboty przejmują władzę
Hans Moravec jest naukowcem w Carnegie Mellon University's Robotics Institute w Pittsbughu:
- Moc obliczeniowa ukÅ‚adów sterujÄ…cych robotami podwaja siÄ™ w czasie od roku do dwóch lat. W tej chwili sÄ… na poziomie niższych krÄ™gowców, ale powinny nas dogonić w przeciÄ…gu póÅ‚wiecza. PrzewidujÄ™, że do 2050 roku pojawiÄ… siÄ™ roboty z ludzkimi zdolnoÅ›ciami umysÅ‚owymi, zdolne do myÅ›lenia abstrakcyjnego i uogólniania.
Te inteligentne maszyny nauczÄ… siÄ™ naszych umiejÄ™tnoÅ›ci, bÄ™dÄ… dzielić nasze cele i wartoÅ›ci, bÄ™dziemy je postrzegać jak wÅ‚asne dzieci. BÄ™dÄ… nie tylko opiekowaÅ‚y siÄ™ nami w domu, przejmÄ… także skomplikowane zadania, którymi obecnie muszÄ… zajmować siÄ™ ludzie, takie jak diagnozowanie chorób i dobór terapii lub lekarstw. Naukowcy zaoferujÄ… nam możliwość osiÄ…gniÄ™cia nieÅ›miertelnoÅ›ci poprzez skopiowanie naszej osobowoÅ›ci do zaawansowanych robotów.
Szansa na superinteligentne roboty w ciągu najbliższych 70 lat: Wysoka
Stopień zagrożenia(?): 8
8. Kosmiczny promień z eksplodującej gwiazdy
Nir Shaviv jest wykładowcą fizyki na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie:
- Raz na kilkadziesiÄ…t lat duża gwiazda w naszej galaktyce, Drodze Mlecznej, wyczerpuje zapasy gwiezdnego paliwa i wybucha, co nazywamy supernowÄ…. Kosmiczne rozbÅ‚yski (wysokoenergetyczne czÄ…stki, takie jak promienie gamma) sÄ… miotane we wszystkich kierunkach i jeÅ›li Ziemia znajdzie siÄ™ na ich drodze, mogÄ… spowodować epokÄ™ lodowcowÄ…. Gdyby Ziemia miaÅ‚a już wtedy zimny klimat, dodatkowa porcja kosmicznych promieni mogÅ‚aby mieć naprawdÄ™ mrożące skutki. Przypuszczalnie wiele gatunków by wymarÅ‚o. Ryzyko jest najwiÄ™ksze, gdy Ziemia przechodzi przez spiralne ramiÄ™ Drogi Mlecznej, gdzie najczęściej dochodzi do wybuchu supernowej. Taka sytuacja powtarza siÄ™ Å›rednio co 150 milionów lat.
WÅ‚aÅ›nie wychodzimy z zasiÄ™gu ramienia Strzelca i Kila, Ziemia powinna mieć wiÄ™c cieplejszy klimat przez najbliższe kilka milionów lat. Ale za okoÅ‚o 60 milionów lat wejdziemy w ramiÄ™ Perseusza i przypuszczanie znowu zrobi siÄ™ zimno.
Prawdopodobieństwo napotkania supernowej w ciągu najbliższych 70 lat: Niskie
Stopień zagrożenia: 4
9. Erupcja superwulkanu
Profesor Bill McGuire jest dyrektorem Benfield Hazard Research przy University College London i członkiem grupy roboczej ds. Zagrożeń Naturalnych przy gabinecie premiera Wielkiej Brytanii:
- Średnio co 50 tysięcy lat na Ziemi wybucha superwulkan. Odłamki lawy niszczą ponad 100 km kwadratowych terenu, cały kontynent pokrywa się popiołem, do atmosfery dostają się związki siarki, tworząc cienki welon kwasu siarkowego naokoło planety odbijający słoneczne światło przez lata. Na planecie zapada wtedy nieprzenikniona ciemność.
Globalne zniszczenia spowodowane przez superwulkan zależaÅ‚yby od miejsca erupcji i od tego, jak dÅ‚ugo gazy pozostaÅ‚yby w atmosferze. Ostatnim superwulkanem byÅ‚ Taupo w Nowej Zelandii okoÅ‚o 26,5 tysiÄ…ca lat temu. Jednak najbardziej niszczycielska w historii ludzkoÅ›ci byÅ‚a erupcja wulkanu Toba na Sumatrze w Indonezji 74 tysiÄ…ce lat temu. Ponieważ dziaÅ‚o siÄ™ to bardzo blisko równika, gazy trafiÅ‚y od razu na obie póÅ‚kule. Badania lodu lodowcowego wykazaÅ‚y, że temperatura gwaÅ‚townie obniżyÅ‚a siÄ™ na pięć, sześć lat. Mróz pojawiÅ‚ siÄ™ nawet w tropikach.
Erupcja superwulkanu jest dwunastokrotnie bardziej prawdopodobny niż zderzenie z wielkim meteorytem. Prawdopodobieństwo, że wybuchnie za naszego życia wynosi 0,15%. Podejrzane są miejsca, gdzie wybuchało już w przeszłości, takie jak Yellowstone w USA i Toba. Ale, co bardziej niepokojące, superwulkan może wybuchnąć tam, gdzie nigdy wcześniej nie było takiego aktywności wulkanicznej, na przykład w lasach Amazonii.
Prawdopodobieństwo erupcji super-wulkanu w ciągu najbliższych 70 lat: Bardzo wysokie
Stopień zagrożenia: 7
10. Ziemia połknięta przez czarną dziurę
Richard Wilson jest profesorem fizyki na Harvard University w USA:
- OkoÅ‚o 7 lat temu, kiedy wybudowano akcelerator RHIC (Relativistic Heavy Ion Collider) w Brookhaven National Laboratory w Nowym Jorku, pojawiÅ‚y siÄ™ obawy, że można stworzyć stan materii o niespotykanej wczeÅ›niej gÄ™stoÅ›ci. W tym czasie byÅ‚ to najwiÄ™kszy akcelerator czÄ…stek, w którym jony zÅ‚ota zderzaÅ‚y siÄ™ czoÅ‚owo z niezmiernÄ… siÅ‚Ä…. Ryzyko polegaÅ‚o na tym, że zderzenia te mogÅ‚y stworzyć stan, w którym materia osiÄ…gnęłaby gÄ™stość czarnej dziury, przyciÄ…gajÄ…c materiÄ™ z otoczenia. Co by siÄ™ tak naprawdÄ™ wtedy staÅ‚o? Laboratorium w Brookhaven (a może caÅ‚a Ziemia) mogÅ‚oby zostać poÅ‚kniÄ™te przez czarnÄ… dziurÄ™ stworzonÄ… przez akcelerator.
Prawdopodobieństwo, że Ziemia zostanie pożarta przez czarną dziurę w ciągu następnych 70 lat: Niezmiernie niskie
Stopień zagrożenia:10
notka o2.pl
Komentarze
|