Wys�ano dnia 03-07-2007 o godz. 13:00:00 przez sergiusz 1437
 | Muzeum im Przypkowskich w Jędrzejowie otrzyma fundusze z Ministerstwa Kultury na konserwację fortepianu stołowego oraz krzesła używanego przez Fryderyka Chopina. |
Fortepian stołowy, który jest w posiadaniu jędrzejowskiego muzeum, został wyprodukowany przez niemiecką firmę Kursch z Berlina. Według tradycji rodzinnej, fortepian do Jędrzejowa przywiózł Józef Przypkowski (1796-1858), osiedlając się tutaj w latach 20. XIX wieku. Instrument pochodzi z tego właśnie okresu. Grywały na nim obydwie żony Józefa: Marianna (zm. 1840) i Anastazja (zm. 1873). Później fortepian był używany jeszcze przez Maksymilię, żonę Piotra Andrzeja (pradziadka obecnego dyrektora muzeum Piotra Macieja). W 1903 roku kolejny z rodu - Feliks Przypkowski - kupił nowy fortepian. Od tego czasu instrument uległ zapomnieniu, ale zawsze był elementem wyposażenia domu Przypkowskich, służąc jako rodzaj stołu - po zamknięciu klawiatury może być tak wykorzystywany.
Cenny i rzadki instrument
Przed opracowaniem wniosku do ministerstwa dyrektor muzeum Piotr Maciej Przypkowski zasięgnął opinii wybitnego specjalisty muzykologa prof. Benjamina Vogla, mieszkającego w Lund w Szwecji. Prof. Vogel na podstawie przesłanych mu fotografii i informacji na temat fortepianu stwierdził, że to bardzo cenny i rzadki instrument. Podał także, iż jest to trzeci znany mu fortepian stołowy w zbiorach muzealnych na terenie Polski. Pozostałe dwa znajdują się w muzeach w Poznaniu i Lublinie. Fortepiany stołowe były popularne w I połowie XIX wieku w domach mieszczańskich i dworkach szlacheckich. W pałacach arystokracji używano już wówczas koncertowych fortepianów, ale te wymagały przede wszystkim dużej przestrzeni. W II połowie XIX stulecia fortepian stołowy przestał być modny - wyparty przez wynalezione wówczas pianino. Często pozbywano się wtedy fortepianów stołowych, ale u Przypkowskich instrument przetrwał do dziś.
Pełna konserwacja
Po to jednak, by fortepian stołowy w muzeum mógł znowu zacząć grać potrzebna jest jednak jego gruntowna konserwacja. Szczególnie obudowa instrumentu jest zniszczona, do czego przyczyniły się głównie szkodniki. Prac konserwatorskich wymaga także sam instrument. Oceną stanu fortepianu, opracowaniem zakresu koniecznych do wykonania prac oraz kosztorysu zajął się Maciej Szarafiński, konserwator z Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu. Na podstawie przygotowanych przez konserwatora dokumentów, Muzeum im. Przypkowskich opracowało wniosek do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o udzielenie dotacji. Wniosek został pozytywnie zaopiniowany przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina i wkrótce konto muzeum zasili kwota 35 tys. zł. Cały koszt prac to prawie 40 tys. zł - brakująca reszta zostanie pokryta z budżetu muzeum. Obecnie fortepian został już przewieziony do Poznania. Prace konserwatorskie mają zakończyć się w listopadzie.
"Krzesło Chopina"
Kwota dotacji obejmuje także renowację krzesła używanego przez Fryderyka Chopina, które będzie stanowić komplet z fortepianem. Przypkowscy otrzymali krzesło od księcia Michała Radziwiłła, właściciela majątku Nagłowice i Oksa. Przed wkroczeniem armii radzieckiej Radziwiłłowie rozparcelowali swoje ruchomości w okolicznych domach szlacheckich. U Przypkowskich zdeponowali część dywanów, obrazów, mebli. Wśród nich było także krzesło z pałacu Radziwiłłów w Antoninie, gdzie koncertował Fryderyk Chopin. Podczas koncertów siedział właśnie na tym krześle, co potwierdza specjalny atest autentyczności podpisany przez księcia Radziwiłła. Po 1956 r. Radziwiłłowie odebrali swój depozyt, ale zostawili w darze dla Przypkowskich właśnie owo "krzesło Chopina". Mebel pochodzi z końca XVIII wieku, z Anglii, ma siedzisko pokryte skórą - właśnie ono ucierpiało najbardziej i wymaga obecnie renowacji.
Będą koncerty
Po zakończeniu prac konserwatorskich - jak planuje dyrektor muzeum - fortepian stołowy i krzesło zostaną ustawione w sali kameralnej. Będą tam organizowane koncerty, podczas których melomani posłuchają brzmienia instrumentu - rzadkiego dziś, a tak modnego dwa wieki temu. Jak wspomniał w jednym z listów do Piotra Macieja Przypkowskiego prof. B. Vogel - Franciszek Schubert skomponował wszystkie swoje utwory właśnie na fortepian stołowy. Dlatego podczas planowanych koncertów na pewno nie zabraknie utworów tego kompozytora, bo będą one świetnie pokazywać możliwości instrumentu oraz oddawać nastrój epoki, kiedy fortepian stołowy przeżywał swoje czasy świetności.
Cenny i rzadki instrument
Przed opracowaniem wniosku do ministerstwa dyrektor muzeum Piotr Maciej Przypkowski zasięgnął opinii wybitnego specjalisty muzykologa prof. Benjamina Vogla, mieszkającego w Lund w Szwecji. Prof. Vogel na podstawie przesłanych mu fotografii i informacji na temat fortepianu stwierdził, że to bardzo cenny i rzadki instrument. Podał także, iż jest to trzeci znany mu fortepian stołowy w zbiorach muzealnych na terenie Polski. Pozostałe dwa znajdują się w muzeach w Poznaniu i Lublinie. Fortepiany stołowe były popularne w I połowie XIX wieku w domach mieszczańskich i dworkach szlacheckich. W pałacach arystokracji używano już wówczas koncertowych fortepianów, ale te wymagały przede wszystkim dużej przestrzeni. W II połowie XIX stulecia fortepian stołowy przestał być modny - wyparty przez wynalezione wówczas pianino. Często pozbywano się wtedy fortepianów stołowych, ale u Przypkowskich instrument przetrwał do dziś.
Pełna konserwacja
Po to jednak, by fortepian stołowy w muzeum mógł znowu zacząć grać potrzebna jest jednak jego gruntowna konserwacja. Szczególnie obudowa instrumentu jest zniszczona, do czego przyczyniły się głównie szkodniki. Prac konserwatorskich wymaga także sam instrument. Oceną stanu fortepianu, opracowaniem zakresu koniecznych do wykonania prac oraz kosztorysu zajął się Maciej Szarafiński, konserwator z Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu. Na podstawie przygotowanych przez konserwatora dokumentów, Muzeum im. Przypkowskich opracowało wniosek do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o udzielenie dotacji. Wniosek został pozytywnie zaopiniowany przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina i wkrótce konto muzeum zasili kwota 35 tys. zł. Cały koszt prac to prawie 40 tys. zł - brakująca reszta zostanie pokryta z budżetu muzeum. Obecnie fortepian został już przewieziony do Poznania. Prace konserwatorskie mają zakończyć się w listopadzie.
"Krzesło Chopina"
Kwota dotacji obejmuje także renowację krzesła używanego przez Fryderyka Chopina, które będzie stanowić komplet z fortepianem. Przypkowscy otrzymali krzesło od księcia Michała Radziwiłła, właściciela majątku Nagłowice i Oksa. Przed wkroczeniem armii radzieckiej Radziwiłłowie rozparcelowali swoje ruchomości w okolicznych domach szlacheckich. U Przypkowskich zdeponowali część dywanów, obrazów, mebli. Wśród nich było także krzesło z pałacu Radziwiłłów w Antoninie, gdzie koncertował Fryderyk Chopin. Podczas koncertów siedział właśnie na tym krześle, co potwierdza specjalny atest autentyczności podpisany przez księcia Radziwiłła. Po 1956 r. Radziwiłłowie odebrali swój depozyt, ale zostawili w darze dla Przypkowskich właśnie owo "krzesło Chopina". Mebel pochodzi z końca XVIII wieku, z Anglii, ma siedzisko pokryte skórą - właśnie ono ucierpiało najbardziej i wymaga obecnie renowacji.
Będą koncerty
Po zakończeniu prac konserwatorskich - jak planuje dyrektor muzeum - fortepian stołowy i krzesło zostaną ustawione w sali kameralnej. Będą tam organizowane koncerty, podczas których melomani posłuchają brzmienia instrumentu - rzadkiego dziś, a tak modnego dwa wieki temu. Jak wspomniał w jednym z listów do Piotra Macieja Przypkowskiego prof. B. Vogel - Franciszek Schubert skomponował wszystkie swoje utwory właśnie na fortepian stołowy. Dlatego podczas planowanych koncertów na pewno nie zabraknie utworów tego kompozytora, bo będą one świetnie pokazywać możliwości instrumentu oraz oddawać nastrój epoki, kiedy fortepian stołowy przeżywał swoje czasy świetności.
Urszula Lubczyńska-Gładka / www.jedrzejow.pl
| Komentarze |