Wys�ano dnia 30-12-2007 o godz. 10:00:00 przez sergio 1425
 | "Pawłowice w wiekach średnich należały do osad wojskowych nad Mierzawą, z czasów Konrada Mazowieckiego i jako takie w posiadłości Jastrzębców stanowiły ogniwo" - czytamy w "Monografii historycznej i gospodarczej powiatu jędrzejowskiego" Seweryna Borkiewicza i Zygmunta Linowskiego. |
I dalej, że nazwa wsi pochodzi od imienia Paweł, których nie brakowało w rodzinie Kościeniów. Zofia Kościeniówna z pobliskiego Sędziszowa wyszła za sławnego Mikołaja Reja z Nagłowic. Ich syn Andrzej jako dziedzic Pawłowic miał - jak dowiadujemy się z monografii - "różne sprawy z proboszczem sędziszowskim".
W XVIII wieku wieś stała się własnością rodu Oraczewskich herbu Szreniawa. Należała m.in. do Stanisława Oraczewskiego (1707-1772), pułkownika wojsk koronnych i starosty rogowskiego, współfundatora kościoła św. Piotra i Pawła w Sędziszowie. Jego syn Feliks należał do czołowych postaci polskiego oświecenia. Pisał wiersze i komedie wyśmiewające wady szlacheckie. Jego sztuka "Pieniacz" miała w 1775 roku 16 przedstawień w teatrze warszawskim. Feliks Oraczewski (1739-1799) był także dyplomatą i członkiem Komisji Edukacji Narodowej. W 1786 roku objął na cztery lata, po Hugonie Kołłątaju, stanowisko rektora Szkoły Głównej Koronnej w Krakowie, czyli Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Młodszy brat Feliksa - Ignacy, dziedzic Pawłowic oraz sąsiednich Boleścic i Piołunki, był m.in. posłem na Sejm Czteroletni. W 1875 roku Pawłowice kupił Stefan Chwalibóg. Jego syn Władysław zbudował w 1892 roku murowano-drewniany pałac i założył wokół niego rozległy park w angielskim stylu. Upominał się także o wprowadzenie języka polskiego do szkół i administracji.
Pałac bieli się obecnie wśród drzew na niewielkim wzgórzu. W czasie okupacji organizowano w nim tajne nauczanie w zakresie gimnazjum i liceum. W pierwszych latach po wojnie był siedzibą Uniwersytetu Ludowego, który założył i prowadził pedagog, publicysta i pisarz Waldemar Babinicz. Od lat 50. ubiegłego wieku w pałacu mieści się szkoła podstawowa nosząca obecnie imię gen. Franciszka Okulickiego "Niedźwiadka", ostatniego dowódcy Armii Krajowej.
Budynek z czterokolumnowym gankiem od południa i obszerną werandą od północy utrzymany jest w dobrym stanie. Wewnątrz zachowały się stiukowe dekoracje na sufitach, a także piękne piece kaflowe w służących obecnie jako klasy pokojach.
Kilkadziesiąt metrów na południe od pałacu zwraca uwagę niewysoki kopiec ziemny, na którym rosną akacje. Stanowi część parku, z którego dawni właściciele nie byliby dziś z pewnością dumni. Nie ma już dworskich stawów, tylko resztki zostały z ogrodzenia. Wśród starych drzew i na parkowych alejach pełno chwastów, dziko rosnących krzewów i drzewek..
Po drugiej stronie drogi do Sędziszowa, naprzeciw zespołu parkowo-pałacowego, zwraca uwagę żelazny krzyż na bielonym postumencie z napisem: "Pamiątka niespodziewanego zgonu ŚP. Romualda Russockiego pod Młynem Krzelowskim d. 31 stycznia 1864".
-------------------
Pawłowice położone są koło Sędziszowa nad rzeką Mierzawą. Dojechać tam najłatwiej od drogi krajowej nr 7, skręcając w Mierzawie na Sędziszów, a następnie w Zagajach w prawo przez przejazd kolejowy. Dwór i park położone są w pobliżu głównej drogi przez wieś.
W XVIII wieku wieś stała się własnością rodu Oraczewskich herbu Szreniawa. Należała m.in. do Stanisława Oraczewskiego (1707-1772), pułkownika wojsk koronnych i starosty rogowskiego, współfundatora kościoła św. Piotra i Pawła w Sędziszowie. Jego syn Feliks należał do czołowych postaci polskiego oświecenia. Pisał wiersze i komedie wyśmiewające wady szlacheckie. Jego sztuka "Pieniacz" miała w 1775 roku 16 przedstawień w teatrze warszawskim. Feliks Oraczewski (1739-1799) był także dyplomatą i członkiem Komisji Edukacji Narodowej. W 1786 roku objął na cztery lata, po Hugonie Kołłątaju, stanowisko rektora Szkoły Głównej Koronnej w Krakowie, czyli Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Młodszy brat Feliksa - Ignacy, dziedzic Pawłowic oraz sąsiednich Boleścic i Piołunki, był m.in. posłem na Sejm Czteroletni. W 1875 roku Pawłowice kupił Stefan Chwalibóg. Jego syn Władysław zbudował w 1892 roku murowano-drewniany pałac i założył wokół niego rozległy park w angielskim stylu. Upominał się także o wprowadzenie języka polskiego do szkół i administracji.
Pałac bieli się obecnie wśród drzew na niewielkim wzgórzu. W czasie okupacji organizowano w nim tajne nauczanie w zakresie gimnazjum i liceum. W pierwszych latach po wojnie był siedzibą Uniwersytetu Ludowego, który założył i prowadził pedagog, publicysta i pisarz Waldemar Babinicz. Od lat 50. ubiegłego wieku w pałacu mieści się szkoła podstawowa nosząca obecnie imię gen. Franciszka Okulickiego "Niedźwiadka", ostatniego dowódcy Armii Krajowej.
Budynek z czterokolumnowym gankiem od południa i obszerną werandą od północy utrzymany jest w dobrym stanie. Wewnątrz zachowały się stiukowe dekoracje na sufitach, a także piękne piece kaflowe w służących obecnie jako klasy pokojach.
Kilkadziesiąt metrów na południe od pałacu zwraca uwagę niewysoki kopiec ziemny, na którym rosną akacje. Stanowi część parku, z którego dawni właściciele nie byliby dziś z pewnością dumni. Nie ma już dworskich stawów, tylko resztki zostały z ogrodzenia. Wśród starych drzew i na parkowych alejach pełno chwastów, dziko rosnących krzewów i drzewek..
Po drugiej stronie drogi do Sędziszowa, naprzeciw zespołu parkowo-pałacowego, zwraca uwagę żelazny krzyż na bielonym postumencie z napisem: "Pamiątka niespodziewanego zgonu ŚP. Romualda Russockiego pod Młynem Krzelowskim d. 31 stycznia 1864".
-------------------
Pawłowice położone są koło Sędziszowa nad rzeką Mierzawą. Dojechać tam najłatwiej od drogi krajowej nr 7, skręcając w Mierzawie na Sędziszów, a następnie w Zagajach w prawo przez przejazd kolejowy. Dwór i park położone są w pobliżu głównej drogi przez wieś.
Janusz Kędracki Gazeta Wyborcza, fot. Janusz Kędracki
| Komentarze |