Wys�ano dnia 04-12-2005 o godz. 12:00:00 przez pala2 362
 | To jedna z najstarszych wsi na ziemi sandomierskiej - przez wiele wieków należała do możnego rodu Bogoriów Skotnickich. Pochodzili z niej tak sławni mężowie, jak arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki czy generał Stanisław Grzmot-Skotnicki. |
Generał urodził się w Skotnikach w 1894 roku. Karierę wojskową rozpoczynał jako ułan w Legionach Piłsudskiego. W wojnie z hitlerowskimi Niemcami dowodził Grupą Operacyjną Czersk i Pomorską Brygadą Kawalerii. Ciężko ranny w bitwie nad Bzurą zmarł 19 września 1939 roku.
Arcybiskup Jarosław Bogoria Skotnicki, także urodzony w Skotnikach, żył sto lat. Był bliskim współpracownikiem króla Kazimierza Wielkiego i podobnie jak on fundował m.in. kościoły. Jeden z nich w rodzinnych Skotnikach w 1347 roku. Wejście do tej zbudowanej z czerwonej cegły gotyckiej świątyni prowadzi przez ostrołukowy kamienny portal i okute blachą drzwi z herbem Bogoriów, które - od XIV wieku - służą do dziś!
Z tego samego okresu pochodzi też największy skarb świątyni - wspaniała polichromia. Od połowy XV wieku aż do 1977 roku przykryta była tynkiem. Najstarsze i największe malowidło, przedstawiające scenę Ukrzyżowania, prawdopodobnie służyło pierwotnie za ołtarz. Pozostałe, znajdujące się na łuku tęczowym między nawą a prezbiterium, ułożone są w pasy i podzielone na kwatery. Freski - przypominające klatki filmowe - przedstawiają sceny z życia Jezusa Chrystusa i Maryi.
Kolejne dwa XIV-wieczne malowidła zobaczyć można we wnękach zamurowanych okien w prezbiterium. Na jednym widać doskonale zachowaną postać Matki Bożej Miłosierdzia, na drugim umierającego Chrystusa. Nad ołtarzem, na sklepieniu znajduje się wizerunek Boga Ojca, a na podłuczu arkady tęczowej portrety proroków. Te malowidła powstały pod koniec XVI wieku.
W prezbiterium zwracają też uwagę medaliony przedstawiające 12 apostołów. W głównym ołtarzu znajduje się rzeźba Chrystusa na krzyżu. W lewym bocznym ołtarzu zobaczyć można XVII-wieczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a w prawym - Wniebowstąpienie Jezusa Chrystusa. Na zwornikach gwiaździstego sklepienia nawy, wspartego na jednym filarze, widnieją herby Bogoria i Jastrzębiec. Na ścianie nad chórem wisi natomiast pokaźnych rozmiarów portret fundatora - arcybiskupa Jarosława.
Około 200 metrów od kościoła znajduje się jeszcze jedna cenna pamiątka po rodzie Skotnickich - XVIII-wieczny dwór otoczony sędziwymi drzewami i resztkami fosy. Posiada cztery narożne alkierze i główny korpus z łamanym dachem. Cały budynek jest krytym gontem i utrzymany w dobrym stanie. Po wojnie przez wiele lat służył jako szkoła. Teraz powrócił do Skotnickich. Na razie nie jest wykorzystywany.
Jak tam trafić
Skotniki znajdują się 12 km na południe od Sandomierza. Aby tam dojechać, należy z drogi Sandomierz - Kraków skręcić w Szewcach w lewo. Przez wieś prowadzi zielony szlak rowerowy Sandomierz - Ujazd.
Arcybiskup Jarosław Bogoria Skotnicki, także urodzony w Skotnikach, żył sto lat. Był bliskim współpracownikiem króla Kazimierza Wielkiego i podobnie jak on fundował m.in. kościoły. Jeden z nich w rodzinnych Skotnikach w 1347 roku. Wejście do tej zbudowanej z czerwonej cegły gotyckiej świątyni prowadzi przez ostrołukowy kamienny portal i okute blachą drzwi z herbem Bogoriów, które - od XIV wieku - służą do dziś!
Z tego samego okresu pochodzi też największy skarb świątyni - wspaniała polichromia. Od połowy XV wieku aż do 1977 roku przykryta była tynkiem. Najstarsze i największe malowidło, przedstawiające scenę Ukrzyżowania, prawdopodobnie służyło pierwotnie za ołtarz. Pozostałe, znajdujące się na łuku tęczowym między nawą a prezbiterium, ułożone są w pasy i podzielone na kwatery. Freski - przypominające klatki filmowe - przedstawiają sceny z życia Jezusa Chrystusa i Maryi.
Kolejne dwa XIV-wieczne malowidła zobaczyć można we wnękach zamurowanych okien w prezbiterium. Na jednym widać doskonale zachowaną postać Matki Bożej Miłosierdzia, na drugim umierającego Chrystusa. Nad ołtarzem, na sklepieniu znajduje się wizerunek Boga Ojca, a na podłuczu arkady tęczowej portrety proroków. Te malowidła powstały pod koniec XVI wieku.
W prezbiterium zwracają też uwagę medaliony przedstawiające 12 apostołów. W głównym ołtarzu znajduje się rzeźba Chrystusa na krzyżu. W lewym bocznym ołtarzu zobaczyć można XVII-wieczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a w prawym - Wniebowstąpienie Jezusa Chrystusa. Na zwornikach gwiaździstego sklepienia nawy, wspartego na jednym filarze, widnieją herby Bogoria i Jastrzębiec. Na ścianie nad chórem wisi natomiast pokaźnych rozmiarów portret fundatora - arcybiskupa Jarosława.
Około 200 metrów od kościoła znajduje się jeszcze jedna cenna pamiątka po rodzie Skotnickich - XVIII-wieczny dwór otoczony sędziwymi drzewami i resztkami fosy. Posiada cztery narożne alkierze i główny korpus z łamanym dachem. Cały budynek jest krytym gontem i utrzymany w dobrym stanie. Po wojnie przez wiele lat służył jako szkoła. Teraz powrócił do Skotnickich. Na razie nie jest wykorzystywany.
Jak tam trafić
Skotniki znajdują się 12 km na południe od Sandomierza. Aby tam dojechać, należy z drogi Sandomierz - Kraków skręcić w Szewcach w lewo. Przez wieś prowadzi zielony szlak rowerowy Sandomierz - Ujazd.
Janusz Kędracki Gazeta Wyborcza
| Komentarze |