To także teren nadający się do medytacji i przeżyć religijnych. Pewnie dlatego w Rakowie arianie mieli swoją uczelnię i drukarnię, a w Wiśniowej zamurowano w ścianie prezbiterium serce Hugona Kołłątaja, spełniając w ten sposób jego ostatnią wolę. Teren nawadnia głównie jedna rzeka - Czarna Staszowska, która spiętrzona tworzy największy zalew naszego województwa - Chańczę. Zajrzyjmy do Szydłowa, jednej z wielu miejscowości tego regionu wartych obejrzenia.

Szydłów to jeden z nielicznych grodów średniowiecznych, położony na skrzyżowaniu dawnych traktów handlowych Stopnica - Opatów i Pińczów - Sandomierz. Jest jednym z 27 miast ufortyfikowanych przez króla Kazimierza Wielkiego, włączonych wraz z Sandomierzem, Zawichostem, Nowym Korczynem do systemu obronnego, zabezpieczającego przed najeźdźcami. Szydłów, zniszczony w czasie wojen nigdy nie odzyskał swej dawnej świetności. Mimo to pozostałości dawnych dziejów - mury obronne, zamek, synagoga i kościoły nadal cieszą oko turystów i wprawiają w dumę mieszkańców miasta.

Szydłów powstał na miejscu prehistorycznego grodziska, a Władysław Łokietek w 1329 roku nadał wsi prawa miejskie.


























Szydłów powstał na miejscu prehistorycznego grodziska, a Władysław Łokietek w 1329 roku nadał wsi prawa miejskie. Wtedy to miejscowość zmieniła nazwę z Szydłowa Małego na Szydłów Wielki. Kazimierz Wielki realizując swą politykę odbudowy, rozbudowy i zabezpieczenia obronnego kraju, przyczynił się też do nadania Szydłowowi, poprzez liczne przywileje i rozbudowę, charakteru miejskiego. W Szydłowie zbudował zamek i kościół farny. Całość wzgórza, na którym położone jest miasto, otoczono murami obronnymi. Ponad 700 metrów z nich, razem ze świetnie zachowaną Bramą Krakowską możemy podziwiać do dziś. W Szydłowie odbywały się liczne jarmarki, mieszkało tam wielu Żydów. W roku 1528 miasto zbudowało własnym kosztem wodociąg, który zaopatrywał je w wodę przez przeszło 100 lat; w tym samym czasie powstał kościół Św. Ducha, ratusz, przebudowano synagogę. Do 1630 roku miasto rozwijało się i rosło w siłę. Tego roku zbuntowane wojska napadły na miasto, a zastając je przygotowane do obrony, podpaliły i grabiły przedmieścia. Ogień przeniósł się na miasto, które prawie w całości padło ofiarą płomieni. Nim mieszkańcom w części udało się odbudować miasto przyszło kolejne nieszczęście - wojny szwedzkie, dodatkowo piorun uderzył w kościół Św. Ducha. Ten czas to koniec prosperity Szydłowa.

Współcześnie miejscowość składa się jakby z trzech cześci: z ośrodka zabytkowego w ramach dawnych murów miejskich, który jeszcze dziś ma charakter miejski i dwóch przedmieść o charakterze wiejskim. Miasto początkowo ograniczało się tylko do terenów opasanych murami obronnymi. To naturalne położenie zostało należycie wykorzystane. Wszystkie budowle, zarówno mury obronne, baszta zostały wykonane z miejscowego piaskowca. Dodatkowym zabezpieczeniem była jeszcze fosa, której resztki zachowały się w zupełnie dobrym stanie.

Na terenie Szydłowa możemy podziwiać resztki dawnej zabudowy zamkowej: Salę Rycerską, Skarbiec (obecnie Muzeum Regionalne i bibilioteka) i Bramę Zamkową oraz olbrzymi dziedziniec, który jest jednocześnie boiskiem pobliskiego gimnazjum. Kopać piłkę w otoczeniu murów o takiej historii, to musi być przeżycie! Do naszych czasów zachowała się także szydłowska synagoga, którą miasto zawdzięcza prawdopodobnie Kazimierzowi Wielkiemu. Jest to jedna z pierwszych budowli tego typu w Polsce, a król postawił ją podobno przez wzgląd na swoją żydowską kochankę Esterkę. Obecny kształt synagogi pochodzi z XVI wieku. Wtedy to dobudowano drewnianą attykę. W budynku mieści się obecnie... dom kultury.

Nad miastem góruje kościół św Władysława, będący przykładem kościoła ekspiacyjnego (ofiarnego) niezwykle popularnego za czasów Kazimierza Wielkiego. Do kościoła prowadziły dwa gotyckie portale, jest jeszcze jeden renesanowy. To, co najbardziej zaskakujące to fakt, że kolumy podtrzymujące sklepienie kościoła... stoją dokładnie na linii środkowej kościoła, niemalże zasłaniając ołtarz. Warto mu się przyjrzeć: to XVI-wieczny ołtarz szafkowy. Wnętrze wypełniają jeszcze renesansowe rzeźby Matki Boskiej, Jana Chrzciciela i św. Floriana oraz... współczesne obrazy wybitnego mieszkańca Szydłowa, prof. Mariana Czapli. Kościołowi towarzyszy nietypowa dzwonnica z trzema dzwonami - przebudowana dawna baszta.

Warto wybrać się do Szydłowa, aby pospacerować po starych, zabytkowych miejscach. Ta niepozorna miejscowość ma wyjątkowy urok, który nadają mu doskonale zachowane fragmenty historycznych budowli, wszędobylskie ruiny oraz wiele urokliwych kamieniczek i domków. Warto skosztować także 50-procentowej szydłowskiej śliwowicy, leżakującej przez rozlaniem w butelki aż 6 lat lub kilkudziesięciu odmian śliwki, produkowanych w okolicach Szydłowa i prezentowanych na corocznym sierpniowym Święcie Śliwki.