Wys�ano dnia 11-07-2004 o godz. 13:39:17 przez pala2 370
 Dziś to niewielka wioska położona przy drodze z Kielc do Starachowic przez Św.Katarzynę. Jednak z racji swojej historii w pełni zasługuje na szersze omówienie. Już we wczesnym średniowieczu na terenach dawnej puszczy świętokrzyskiej istniały trzy miejscowości, w których odbywały się wymiany płodów rolnych. |
Trudno dziś ustalić, kiedy w tych miejscowościach handlowano, jak rozwijały się i znikały te ośrodki, czy były miedzy nimi zależności, jeżeli tak to jakie?
Wiadomości na ten temat są jednak niepełne. Przypuszcza się, że działo się to w okresie plemiennym. Ze źródeł historycznych wynika, że istnienie miejscowości należy przyjąć na przełom XII i XIII wieku. W miejscowości tej gospodarowano na długo przed średniowieczem, o czym świadczą liczne ślady żużla dymarskiego. W średniowieczu miejscowość ta stała się kasztelanią biskupów krakowskich, a w I połowie XII wieku ośrodkiem administracji, który istniał do roku 1355, czyli do czasu przeniesienia do innej miejscowości. Warto nadmienić, że miejscowość ta w 1253 roku otrzymała prawa miejskie i posiadała średniowieczne założenia urbanistyczne. Jednak po przeniesieniu ośrodka administracji znaczenie miejscowości maleje i już od początku XV wieku, staje się wsią.
Niewątpliwie najcenniejszym zabytkiem Tarczek jest kościół parafialny p. w. Św. Idziego, położony na niewielkim wzniesieniu. Zbudowany został w stylu romańskim w pierwszej połowie XIII w. i kryje w swoich murach pozostałości budowli z XI w. którą fundować miał Władysław Herman, jako dziękczynienie za narodziny Bolesława Krzywoustego. Świątynia stanowi doskonały przykład niewielkich budowli romańskich, posiada wąskie, wysoko osadzone okienka, świadczące o obronnym charakterze obiektu. Jego nowa zabudowa jest na planie prostokątna. Prezbiterium ma również plan prostokąta, ale jest nieco niższe i węższe. Do tak uformowanego kościoła, zapewne w XVII w. dobudowano zakrystie, a później od południowej strony przy nawie kruchtę. Zatem z kościoła wybudowanego w XIII w. zachowały się jedynie mury obronne prócz ściany zachodniej i szczytu wschodniego, nawy oraz wewnętrzne detale architektoniczne.
Do wnętrza zbudowanego kościoła wchodzimy przez dobudowaną w XVII w. kruchtę oraz przez ostrołukowy portal późnogotycki. Nawa przykryta jest płaskim stropem, zaś prezbiterium sklepieniem krzyżowym będącym rekonstrukcją z 1946 r. Część prezbiterium zdobi ołtarz główny, który jest renesansowy w złoconych ramach z około 1550r. Część środkowa tryptyku stanowi obraz przedstawiający kompozycje trzech scen Chrystusa Zmartwychwstałego, Zwiastowanie N. M. P. i trzy Marie u pustego grobu.
Wiadomości na ten temat są jednak niepełne. Przypuszcza się, że działo się to w okresie plemiennym. Ze źródeł historycznych wynika, że istnienie miejscowości należy przyjąć na przełom XII i XIII wieku. W miejscowości tej gospodarowano na długo przed średniowieczem, o czym świadczą liczne ślady żużla dymarskiego. W średniowieczu miejscowość ta stała się kasztelanią biskupów krakowskich, a w I połowie XII wieku ośrodkiem administracji, który istniał do roku 1355, czyli do czasu przeniesienia do innej miejscowości. Warto nadmienić, że miejscowość ta w 1253 roku otrzymała prawa miejskie i posiadała średniowieczne założenia urbanistyczne. Jednak po przeniesieniu ośrodka administracji znaczenie miejscowości maleje i już od początku XV wieku, staje się wsią.
Niewątpliwie najcenniejszym zabytkiem Tarczek jest kościół parafialny p. w. Św. Idziego, położony na niewielkim wzniesieniu. Zbudowany został w stylu romańskim w pierwszej połowie XIII w. i kryje w swoich murach pozostałości budowli z XI w. którą fundować miał Władysław Herman, jako dziękczynienie za narodziny Bolesława Krzywoustego. Świątynia stanowi doskonały przykład niewielkich budowli romańskich, posiada wąskie, wysoko osadzone okienka, świadczące o obronnym charakterze obiektu. Jego nowa zabudowa jest na planie prostokątna. Prezbiterium ma również plan prostokąta, ale jest nieco niższe i węższe. Do tak uformowanego kościoła, zapewne w XVII w. dobudowano zakrystie, a później od południowej strony przy nawie kruchtę. Zatem z kościoła wybudowanego w XIII w. zachowały się jedynie mury obronne prócz ściany zachodniej i szczytu wschodniego, nawy oraz wewnętrzne detale architektoniczne.Do wnętrza zbudowanego kościoła wchodzimy przez dobudowaną w XVII w. kruchtę oraz przez ostrołukowy portal późnogotycki. Nawa przykryta jest płaskim stropem, zaś prezbiterium sklepieniem krzyżowym będącym rekonstrukcją z 1946 r. Część prezbiterium zdobi ołtarz główny, który jest renesansowy w złoconych ramach z około 1550r. Część środkowa tryptyku stanowi obraz przedstawiający kompozycje trzech scen Chrystusa Zmartwychwstałego, Zwiastowanie N. M. P. i trzy Marie u pustego grobu.
tekst: Jerzy Kapuściński
| Komentarze |