W okresie międzywojennym na terenie woj. kieleckiego historycy naliczyli około dwóch tysięcy majątków ziemskich. Rezydencji było znacznie mniej, gdyż część włości stanowiły folwarki, jednak do 1939 r. wszystkie dwory, dworki i pałace były stałymi elementami krajobrazu kulturowego - poinformowali autorzy zdjęć: Elżbieta Szot-Radziszewska i Leszek Gawlik.

"Romantyczne" białe dwory z gontowym dachem, otoczone gęstwiną starych drzew, tworzących niegdyś parki, można jeszcze zobaczyć w Nikisiałce Małej, Śmiłowie i Skotnikach. Wiele innych obiektów z powodzeniem mogłoby być siedzibami pensjonatów, ośrodków szkoleniowych i hoteli - ocenili autorzy fotografii.

Według nich, po wojnie w wielu pałacach umieszczono poradnie zdrowia, ośrodki rolnicze, zakłady poprawcze, internaty, domy opieki społecznej i szkoły. Po tych gospodarzach - jak świadczą zdjęcia - najczęściej pozostały zdewastowane zabudowania gospodarcze i zniszczone parki.

Po roku 1989 wiele dworów wróciło do spadkobierców dawnych właścicieli, ale większość budowli jest opuszczona i przeważnie w ruinie. Niektóre dwory mają nowych właścicieli, ale nie wszyscy dbają należycie o swoje posiadłości.

Wystawa fotografii dawnych dworów ziemiańskich województwa świętokrzyskiego, zorganizowana w ramach V Kieleckiego Festiwalu Nauki, będzie czynna do 11 listopada.
Dziennik PAP